استخدام چیست؟ تفاوت اشتغال رسمی با قراردادی و پیمانی چیست؟ برای اشتغال در یک اداره دولتی یا شرکت خصوصی چه مراحلی را باید طی کرد؟ این سوالات تعدادی از سوالاتی هستند که در ذهن کارجویان مطرح میشود.
در این مقاله با معرفی مفاهیم کاریابی، بررسی انواع اشتغال و مزایا و معایب هر یک، شرح مراحل جذب در ادارات دولتی و سازمانهای خصوصی و تحلیل شاخصهای عملکردی، به تعدادی از سوالات کارجویان در زمینه جذب و اشتغال پاسخ دادهایم.
تعاریف و مفاهیم اصلی در حوزه کاریابی
حتما تا به حال نام واژههای جذب، استخدام و آگهی استخدام، بسیار به گوشتان خورده است. اما استخدام چیست؟ جذب چه معنایی دارد؟ فرق و تفاوت این دو مفهوم در چیست؟ آگهی شغلی چه معنایی دارد؟ در ادامه، به بررسی این تعاریف خواهیم پرداخت.
مفهوم استخدام چیست؟
استخدام یکی از مهمترین فرایندهای مدیریت منابع انسانی است که از زمان شروع صنعتی شدن جهان تاکنون اهمیت خود را حفظ کرده است. با حرکت به سمت مدرنیته و تشکیل مجموعههای صنعتی و تولیدی، نیاز به نیروی کار ماهر و متخصص اجتنابناپذیر شده است. این فرایند نهتنها به جلب افراد مناسب برای یک شغل یا پست خاص اشاره دارد؛ بلکه به توسعه و رشد سازمانها کمک میکند.
از زمان شکلگیری دنیای صنعتی و مدرن، شیوههای قرارداد بین کارگر و کارفرما تغییرات زیادی کردهاند. با ظهور سندیکاهای کارگری و قوانین حمایتی، شرایط اشتغال شکل قانونی و مدون به خود گرفته است. دولتها و نهادهای قانونگذار نیز همواره به دنبال افزایش حقوق کارکنان و ارتقای شرایط آنها بودهاند.
جنبههای مختلف این فرایند
در پاسخ به سوال «استخدام چیست؟» باید گفت که این مفهوم یکی از مفاهیم حیاتی در زمینه منابع انسانی و اقتصاد بوده و به معنای بکار گرفتن افراد برای انجام وظایف و ارائه خدمات مشخص است. این فرآیند به ایجاد توافق بین کارجو و کارفرما برای ارائه خدمات در مقابل حقوق و دستمزد مناسب اشاره دارد. این توافق میتواند کلامی یا کتبی باشد و توسط دو طرف به امضا برسد.
در ادامه، جنبههای مختلف این فرایند مهم را بررسی خواهیم کرد.
توافق و قرارداد
استخدام به معنای توافق و قرارداد بین دو طرف، یعنی کارجو (فردی که به دنبال شغل است) و کارفرما (سازمان یا فردی که نیاز به نیروی کار دارد) است. این توافق میتواند بهصورت کتبی یا شفاهی انجام شود و شامل جزئیاتی مانند نحوه انجام کار، حقوق و مزایا، ساعات کاری و شرایط دیگر باشد.
انواع استخدام
اشتغال، انواع مختلفی دارد که شامل رسمی، پیمانی و قراردادی میشود. هر کدام از این انواع اشتغال، با موقعیتها و نیازهای مختلف سازمانها مطابقت دارند. در بخش بعدی بهتفصیل در این باره صحبت خواهیم کرد.
فرآیند استخدام
شامل مراحلی چون جستجوی نیروی کار، ارزیابی رزومهها، مصاحبهها، آزمونهای تخصصی و انتخاب بهترین کاندیداها برای پر کردن موقعیتهای شغلی است. این فرآیند نقش مهمی در تشکیل تیمهای مؤثر در سازمانها ایفا میکند. در ادامه، بهصورت مفصل به این موضوع نیز خواهیم پرداخت.
نقش منابع انسانی
بخش منابع انسانی در یک سازمان نقش اساسی در این فرآیند دارد. این بخش مسئول ایجاد استراتژیها و سیاستهای مناسب برای جذب، نگهداشت و توسعه نیروهای انسانی است.
اهمیت این فرایند
این فرایند بهعنوان یک فرآیند کلیدی در مدیریت منابع انسانی و اداره سازمانها، تأثیر زیادی بر عملکرد و موفقیت سازمانها دارد. تشخیص و جذب استعدادهای مناسب، افزایش بهرهوری و تأمین نیروی کار ماهر از جمله مزایای اصلی این فرایند است.
تعریف استخدام در حقوق اداری
پیشتر به سوال «استخدام چیست؟» پاسخ دادیم. اما استخدام در حقوق اداری چه تعریفی دارد؟ این مفهوم در حقوق اداری به قراردادی بین کارجو و کارفرما در ارتباط با امور اداری و اشتغال به کار اشاره دارد. این نوع اشتغال در قالب قوانین و مقررات حقوقی و اداری جاری شده و حقوق و تعهدات طرفین تعیین میشود.
این فرایند در حقوق اداری به طور گسترده شامل شرایط اشتغال، حقوق و مزایا، تعهدات دو طرف و شیوه حل اختلافات است. این مفهوم با رعایت اصول و قوانین حقوق اداری اجرا میشود تا حقوق و تعهدات کارجو و کارفرما به طور دقیق و شفاف تعیین شود.
نقش دولت در این فرایند
اگر چه فرآیند جذب در دولتها ممکن است محدود شود، اما دولتها نقش مهمی در تضمین امنیت شغلی و حقوق کارکنان ایفا میکنند. استخدام دولتی اغلب با امنیت شغلی بیشتری همراه بوده و دولت موظف به تامین نیرو و پرداخت دستمزد مناسب است.
تصمیمات اقتصادی دولتها تأثیر بسزایی بر اشتغال افراد دارد. در شرایطی که دولت به دنبال کاهش نفوذ در بازار کار باشد، شرکتهای خصوصی به تعیین شیوه کار و جذب میپردازند.
اشتغال در شرکتهای خصوصی
در شرایط کنونی، شرکتهای خصوصی نقش بسزایی در تعیین شیوه کار و شرایط جذب افراد ایفا میکنند. این شرکتها با افزایش توجه به حقوق و مزایا، به دنبال جلب استعدادهایی با توانمندیهای برتر هستند.
تحول در روشهای جذب کارمندان
شکلگیری اینترنت و فناوری اطلاعات تأثیر قابلتوجهی بر فرآیند جذب و اشتغال گذاشته است. تبلیغات شغلی اکنون از طریق وبسایتها، شبکههای اجتماعی و آگهیهای آنلاین انجام میشود. این امکانات به کارفرماها کمک میکنند تا بهسرعت بهترین استعدادها را جذب کنند.
باتوجه به توضیحات گفته شده در پاسخ به سوال «استخدام چیست؟» باید گفت این فرایند یک مفهوم گسترده و پویا است که از دوران صنعتی تا امروز اهمیت خود را حفظ کرده است. تحولات در شیوههای قرارداد بین کارگر و کارفرما، نقش دولت، تأثیرات فناوری و تصمیمات اقتصادی همگی بر این مفهوم تأثیرگذار هستند.
این فرایند نهتنها به یافتن شغل برای افراد دارای مهارتها و توانمندیهای خاص اشاره میکند؛ بلکه در توسعه سازمانها و ارتقای اقتصاد نیز نقش بسزایی دارد. این عامل نقش مهمی در تعیین سیر رشد و پیشرفت سازمانها ایفا میکند و بهعنوان یک عامل کلیدی در توسعه اقتصادی جوامع شناخته میشود.
مفهوم جذب چیست؟
جذب چه معنایی دارد و تفاوت آن با استخدام چیست؟ جذب به معنای جلبتوجه، انتخاب و نگهداشتن افراد مناسب برای موقعیتهای شغلی مختلف در یک سازمان است. این فرآیند بهصورت منظم و قبل از ایجاد یک موقعیت شغلی خاص اجرا میشود. مدیران منابع انسانی در هر سازمان به دنبال افراد با استعداد و دارای مهارتهای خاص میگردند.
وظیفه اصلی مدیران منابع انسانی در جذب، معرفی سازمان، اداره یا کسبوکار به افراد با استعداد و دارای دانش خاص است. این ارتباط با استفاده از تکنیکهای مختلف نظیر روابطعمومی، رسانههای اجتماعی و شبکهسازی انجام میشود. در برخی موارد، این مدیران با برقراری ارتباط با افراد خاص، آنها را با پیشنهادهای ویژه متقاعد میکنند تا در موقعیت شغلی مناسب با آنها همکاری کنند.
یکی از بهینهترین راهکارهای جذب نیروی کار متخصص و آگاه به درون یک سازمان، پیدا کردن افراد با استعداد در زمینه کاری مشخص شده است. میتوان با آنها ارتباط برقرار کرده و درباره شرکت به آنها توضیح داد. علاوه بر این، لیستی از افرادی که با استعداد هستند و تمایل دارند در سازمان فعالیت کنند، تهیه کرد.
با این رویکرد، هرگاه موقعیت شغلی مناسبی ایجاد شود، شرکت نگرانی بابت پیدا کردن نیروی کاری مناسب نخواهد داشت و میتواند بهسرعت از لیست تهیه شده، فرد مناسب را انتخاب کرده و جایگزین کند.
استفاده از راهکارها و استراتژیهای جذب با هدف یافتن افرادی دارای صلاحیت، استعداد، مهارت و تجربه خاص که با معیارهای سازمان برای موقعیت شغلی مطابقت دارند، باعث برنامهریزی بلندمدت برای فرایند جذب میشود.
تفاوت و فرق جذب و استخدام چیست؟
پیشتر به بررسی مفهوم جذب و استخدام پرداختیم. اما سوال اینجا است که تفاوت و فرق جذب و استخدام چیست؟ در ادامه از ابعاد مختلف به بررسی تفاوت این دو مفهوم حوزه کاریابی خواهیم پرداخت.
تعریف اولیه
• جذب: جذب یک استراتژی بلندمدت است که به منظور تهیه لیست از افراد با استعداد و مهارت خاص قبل از به وجود آمدن موقعیت شغلی انجام میشود.
• استخدام: یک فرآیند سریع و مستقیم است که در زمان ایجاد یک موقعیت شغلی اجرا میشود و به جایگزین کردن فوری یک نیروی کار در موقعیت موقت میپردازد.
زمان اجرای فرایند
• جذب: در طی یک برنامهریزی بلندمدت قبل از ایجاد موقعیت شغلی خالی انجام میشود.
• استخدام: زمانی اجرا میشود که یک موقعیت شغلی به دلایل مختلف ایجاد شده باشد.
خزانه استعداد
• جذب: از خزانهای از افراد با استعداد و مهارتهای خاص تشکیل شده و برای موقعیتهای دائمی و ایدهآل مناسب است.
• استخدام: معمولاً برای موقعیتهای موقت و در سطوح پایینتر سازمان به کار میرود.
دستیابی به اهداف
• جذب: یک استراتژی بلندمدت است که نقش حیاتی در معرفی استعدادهای برتر به سازمان ایفا میکند.
• استخدام: بهسرعت و در زمانهای اورژانسی به منظور جلب نیروی کار برای موقعیتهای فوری اجرا میشود.
آگهی استخدام چیست؟
آگهی شغلی، ابزاری است که کسبوکارها و سازمانها برای اطلاعرسانی درباره فرصتهای شغلی خود به بازار کار استفاده میکنند. این آگهیها به دنبال جذب افراد با استعداد و دارای مهارتهای موردنیاز برای پر کردن موقعیتهای شغلی خالی هستند.
ویژگیهای لازم برای طراحی یک آگهی شغلی استاندارد
در پاسخ به سوال ویژگیهای لازم برای طراحی یک آگهی شغلی چیست، میتوان به ویژگیهای زیر اشاره کرد:
عنوان جذاب
• باید توجه کارجویان را به خود جلب کند.
• باید خلاصه و مختصر باشد؛ اما مهمترین اطلاعات را منعکس کند.
اطلاعات کلیدی
• اطلاعات مربوط به نوع شغل، موقعیت، وظایف و مهارتهای موردنیاز باید بهصورت واضح و شفاف ذکر شوند.
المانهای گرافیکی
• استفاده از تصاویر یا لوگو برای جلبتوجه بیشتر.
• طراحی زیبا و حرفهای برای ایجاد تاثیر مثبت.
استفاده از زبان رسمی و مناسب
• استفاده از زبان مناسب و محترمانه.
• جلوگیری از استفاده از اصطلاحات یا کلمات تخصصی بیش از حد.
مشخص کردن حقوق و مزایای شغلی
• ذکر مزایای مالی و غیرمالی مثل بیمه، مزایای اضافی و فرصتهای رشد.
• برجستهکردن نقاط قوت و منحصربهفردی که سازمان ارائه میدهد.
اطلاعات تماس
• اطلاعات تماس دقیق برای ارتباط آسان با متقاضیان.
• افزودن لینک به فرم درخواست آنلاین یا اطلاعاتی برای راحتی در ارسال رزومه.
مهلت درخواست
• ذکر مهلت درخواست به کارجویان این امکان را میدهد که برای موقعیت شغلی متقاضی شوند.
شفافیت در انتظارات
• ذکر حقوق و شرایط کاری بهصورت شفاف و دقیق.
• جلباطمینان از جانب کارجویان در مورد انتظارات مالی و شغلی.
نظرات و توصیهها
• افزودن نقلقولها یا توصیههای کارمندان فعلی بهعنوان تجربه مثبت از کار در سازمان.
هویت سازمانی
• تاکید بر ارتباط آگهی با مقدمه و هویت سازمان.
• ایجاد حس انسجام با فلسفه و اهداف سازمان.
با استفاده از این ویژگیها، یک آگهی شغلی موفق و جذاب طراحی میشود که تعداد زیادی از کارجویان را جلب خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع پیدا کردن شغل و کاریابی
انواع استخدام در حقوق اداری و مزایا و معایب هر یک از آنها
در پاسخ به سوال انواع استخدام چیست، باید گفت که این فرایند در ایران به سه دسته قراردادی، پیمانی و رسمی تقسیم میشود. در ادامه به معرفی هر یک از انواع اشتغال و مزایا و معایب آنها خواهیم پرداخت.
استخدام قراردادی
اشتغال قراردادی بهعنوان یک نوع اشتغال به کار کتبی یا شفاهی است که بر اساس ماده 7 قانون کار صورت میگیرد. در این نوع اشتغال، یک توافق کتبی یا شفاهی بین کارفرما (شخص حقیقی یا حقوقی) و کارگر (شخص حقیقی) بر سر انجام یک کار خاص، با حقوق مشخص و از پیش تعیین شده، به امضا میرسد.
اشتغال قراردادی میتواند در هر دو حوزه دولتی و خصوصی صورت گیرد. افراد در ادارات و نهادهای دولتی، ممکن است برای پروژهها یا کارهای خاص به شکل قراردادی جذب شوند. در شرکتهای خصوصی نیز از این نوع اشتغال به منظور پیادهسازی پروژهها یا انجام کارهای خاص استفاده میشود.
انواع اشتغال قراردادی
این اشتغال به چند نوع زیر تقسیم میشود:
1. قراردادی موقت
در این نوع اشتغال، تاریخ شروع کار، تاریخ پایان کار و دستمزد، از پیش مشخص میشوند.
2. قراردادی غیرموقت
در این نوع اشتغال تاریخ شروع مشخص است؛ اما تاریخ پایان به دلیل ماهیت کاری که همیشگی نیست، ذکر نمیشود.
3. قراردادی کار معین:
در این نوع اشتغال، قرارداد با پایانیافتن پروژه یا کار مشخص، به اتمام میرسد.
مزایا
در پاسخ به سوال مزایای این نوع استخدام چیست، باید گفت که مهمترین مزایای این اشتغال شامل موارد زیر میشوند:
1. انعطافپذیری زمانی:
• افراد میتوانند بر اساس نیازهای مختلف در پروژهها و کارهای مختلف جذب شوند.
2. شفافیت حقوق:
• میزان دستمزد و شرایط مالی از پیش تعیین شده است.
3. آزادی عمل:
• افراد میتوانند پروژهها و شغلهای مختلف را تجربه کنند.
معایب
از جمله معایب این نوع اشتغال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. عدم پایداری:
• این نوع اشتغال ممکن است باعث عدم پایداری شغلی شود.
2. عدماطمینان از آینده:
• عدم تضمین برای مستمر بودن فرصتهای شغلی در آینده.
3. عدم ارتقای شغلی:
• افراد ممکن است با وجود تجربه، به دلیل نوع قرارداد، در ارتقای شغلی و تسهیلاتی، محدودیت داشته باشند.
استخدام پیمانی
این نوع اشتغال به معنای بستن یک قرارداد کاری به مدت 1 تا 4 سال برای انجام و ارائه یک کار خاص است. این نوع قرارداد بهصورت یک توافق موقت برای اجرای پروژههای خاص و با مدت زمان مشخص صورت میگیرد. تمام جزئیات این قرارداد از جمله کارمند، کارفرما، وظایف محوله، حقوق و زمان انجام کار از پیش تعیین شده است.
شرایط اشتغال پیمانی
افراد متقاضی اشتغال پیمانی باید دو دسته شرایط عمومی و اختصاصی را داشته باشند:
1. شرایط عمومی:
• تابعیت جمهوری اسلامی ایران
• عدم اعتیاد به مواد مخدر
• عدم داشتن سوءپیشینه جزائی
• اثبات توانایی اجرای کار
• داشتن حداقل ۱۸ سال سن
• داشتن کارت پایان خدمت سربازی یا معافیت قانونی
2. شرایط اختصاصی:
• شرایط خاص متناسب با نیازهای کارفرما که توسط کارفرما تعیین میشود.
انواع قراردادهای کار پیمانی
1. پرداخت بر اساس واحد بها
2. پرداخت مقطوع
3. پرداخت بر اساس قرارداد امانی
4. پرداخت درصدی
مزایا
از جمله مزایای این نوع اشتغال میتوان به موارد زیر توجه کرد:
1. تعهد مشخص:
• شرایط وظایف و مدت زمان انجام کار به دقت تعیین شدهاند.
2. امکان تمدید:
• این قراردادها امکان تمدید تا 10 سال را نیز دارند.
3. حفظ استقلال:
• کوتاه بودن مدت زمان قرارداد افراد را نسبت به کارفرما مستقل نگه میدارد.
معایب
1. عدم پایداری شغلی:
• جذب موقت ممکن است باعث عدم پایداری در شغل باشد.
2. وابستگی به نظر کارفرما:
• عدم توانایی کارمند در جلب نظر کارفرما ممکن است به عدم تمدید قرارداد منجر شود.
استخدام رسمی
این نوع اشتغال که معمولاً در ادارات و نهادهای دولتی و بانکها صورت میگیرد، به معنای تغییر وضعیت یک کارمند از حالت پیمانی به حالت رسمی است. این تغییر وضعیت پس از اطمینان از توانایی و عملکرد مثبت کارمند انجام میشود.
مزایا
در پاسخ به سوال مزایای این نوع استخدام چیست، باید گفت که مهمترین مزایای این نوع اشتغال، شامل موارد زیر میشوند:
1. امنیت کاری:
• حقوق و دستمزد کارمندان رسمی از سوی دولت تضمین میشود؛ این امر امنیت کاری را افزایش میدهد.
2. توانایی ادامه تحصیل:
• افرادی که کارمند رسمی هستند، معمولاً فرصت ادامه تحصیل و ارتقای تحصیلی را دارند.
3. ارتقای شغلی:
• این نوع اشتغال امکان ارتقای شغلی را فراهم میکند و با پیشرفت در کار، کارمندان به پایههای بالاتری ارتقا پیدا میکنند.
4. ارزش اسمی و پرستیژ بالا:
• کارمند رسمی بودن معمولاً با ارزش اسمی و پرستیژ بالایی همراه است.
معایب
از جمله مهمترین معایب این نوع اشتغال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. کمکاری همکاران:
• در برخی موارد، وجود امنیت شغلی ممکن است باعث کمکاری برخی از همکاران شود.
2. افزایش کم حقوق:
• افزایش حقوق در این نوع اشتغال بهصورت کم و محدود انجام میشود.
3. کار یکنواخت و خستهکننده:
• محدودیتها و قوانین زیاد ممکن است باعث شود که کار یکنواخت و خستهکننده باشد.
قوانین اشتغال رسمی
برخی از مهمترین قوانین مرتبط با اشتغال رسمی در ایران شامل مواردی مانند حقوق و دستمزد کارمندان، ارتقای شغلی، شرایط تغییر پایه گروه و تامین آسایش و حفظ سلامت کارمندان است.
به طور خلاصه، اشتغال رسمی با مزایا و معایب خاص خود بهعنوان یک گزینه حائز اهمیت در بازار کار محسوب میشود.
مراحل استخدام در ادارات دولتی
در پاسخ به سوال مراحل این نوع استخدام چیست، باید گفت که اشتغال در ادارات دولتی شامل مراحل زیر میشود:
ثبت نام داوطلبین
داوطلبان ابتدا با مطالعه آگهیهای شغلی، نیازها و شغل موردنظر خود را شناسایی کرده و آنگاه بهصورت آنلاین در سایتهای مرتبط ثبت نام کنند.
آزمون شغلی
داوطلبان بر اساس ثبت نام، در آزمونهای استخدامی شرکت میکنند. این آزمون پیش از استخدام ممکن است شامل آزمونهای علمی، تخصصی و کتبی باشد.
آزمون مصاحبه
افرادی که در آزمونهای علمی برتر بودهاند، برای مصاحبه دعوت میشوند. مصاحبه با هیئتهای معین انجام میشود و داوطلبان باید به سوالات مطرح شده در مصاحبه پاسخ دهند.
پذیرش و انتخاب
پس از گذراندن آزمونهای مختلف و مصاحبه، افراد برتر واجد شرایط برای پذیرش به مرحله انتخاب میروند.
اعلام نتایج
نتایج نهایی پذیرش از طریق وبسایتها یا اطلاعرسانیهای مربوط اعلام میشود. افراد پذیرفتهشده برای مراحل بعدی آماده میشوند.
مراحل جذب در شرکتهای خصوصی
در پاسخ به سوال مراحل این نوع استخدام چیست، باید گفت که اشتغال در شرکتهای خصوصی شامل مراحل زیر میشود:
ارسال رزومه
داوطلبان باید رزومه کاری خود را به آدرس ایمیل یا از طریق سایت شرکت ارسال کنند. رزومه نقش مهمی در انتخاب اولیه دارد.
بررسی رزومه
شرکتها پس از دریافت رزومهها، آنها را بررسی کرده و افرادی که به نظر میرسد با شرایط شغلی مطابقت دارند، برای آزمون مصاحبه دعوت میکنند.
آزمون مصاحبه
داوطلبان در آزمون مصاحبه شرکت کرده و سوالات مرتبط با تخصص و شغل موردنظر را پاسخ میدهند.
تصمیم نهایی
پس از آزمون مصاحبه، تصمیم نهایی در مورد انتخاب و پذیرش افراد توسط شرکت گرفته میشود.
اعلام نتایج
نتایج نهایی انتخاب از طریق تماس تلفنی یا اعلام آنلاین به داوطلبان اطلاع داده میشود.
مراحل جذب بر اساس نوع شغل و سازمان، ممکن است تفاوت داشته باشند؛ اما این مراحل عموماً در فرآیند اشتغال مرسوم هستند.
مراحل فرایند جذب و استخدام منابع انسانی
در پاسخ به سوال مراحل فرایند جذب و استخدام چیست، باید گفت که مراحل این فرایند شامل موارد زیر میشود:
تشخیص نیازهای سازمان
• شناخت و لیستکردن نیازهای شغلی و اهداف سازمان برای تعیین نیازمندیهای استخدامی.
تعیین شرح شغل یا وظایف شغلی
• تعیین و ارتقای شرح وظایف و مسئولیتهای شغلی بر اساس نیازمندیهای سازمان.
برنامهریزی دقیق
• برنامهریزی مراحل گزینش، انتشار آگهیها و تدابیر اجرایی برای جلب نیروی کار.
انتخاب ابزار مناسب جهت جستجوی نیرو
• استفاده از نرمافزارهای جذب (ATS) برای بهینهسازی فرآیند جستجو و انتخاب نیرو.
تماس با متقاضیان منتخب
• بررسی رزومهها و برقراری تماس تلفنی با افراد منتخب برای بررسی اولیه مهارتها و توانمندیها.
مصاحبه حضوری
• برگزاری مصاحبه حضوری با افراد منتخب به منظور ارزیابی دقیقتر مهارتها و تعامل شخصی.
پذیرش سازمانی
• انجام فرایندهای آنبردینگ نیروی کار و معرفی فرد به محیط سازمانی، اهداف و فرهنگ سازمان.
مذاکره با نیروی کار و انعقاد قرارداد
• مذاکره با فرد منتخب در خصوص شرایط شغلی و قرارداد کاری.
پذیرش و یادگیری
• فرآیند پذیرش فرد در سازمان از طریق آشنایی بیشتر او با همکاران، ساختار سازمانی و آموزشهای موردنیاز.
توجه به این مراحل و اجرای دقیق آنها میتواند به جلب نیروهای متخصص و افزایش بهرهوری در سازمان کمک نماید. هر مرحله نقش خود را در ایجاد یک فرآیند جذب موفق ایفا میکند.
ارکان اصلی فرایند جذب و استخدام چیست؟
در پاسخ به سوال ارکان اصلی فرایند جذب و استخدام چیست، باید گفت که این فرایند شامل سه رکن اصلی زیر است:
رکن اول: شایستگیها
رکن اول به معنای تعیین و ترسیم مدل کامل شایستگیهای موردنیاز سازمان از طریق تحلیل دقیق جایگاههای شغلی است. این شایستگیها شامل مهارتها، تخصصها و توانمندیهای لازم برای هر شغل میشوند.
رکن دوم: ابزارها و آزمونها
رکن دوم شامل استفاده از ابزارها و آزمونهای معتبر مانند آزمونهای شخصیتی برای ارزیابی شایستگیهای کارکنان است. این ابزارها به مدیران کمک میکنند تا عملکرد و مهارتهای کارکنان را بهصورت دقیقتر سنجیده و ارزیابی کنند.
رکن سوم: تیمهای ارزیابی
رکن سوم شامل تشکیل تیمها و کانونهای ارزیابی که با استفاده از ابزارها و آزمونها، شایستگی و عملکرد کارکنان را ارزیابی میکنند، است این تیمها بر اساس معیارهای تعیین شده توسط مدیران، کارکنان را مورد ارزیابی قرار داده و تصمیمات درباره جذب افراد را میگیرند.
تداخل یکی از این ارکان میتواند تأثیرات منفی بر دو رکن دیگر بگذارد و به همین دلیل اهمیت دقیق برنامهریزی و هماهنگی بین این ارکان در فرآیند جذب و اشتغال وجود دارد.
شاخصهای عملکردی فرایند استخدام چیست؟
در پاسخ به سوال شاخصهای عملکردی فرایند استخدام چیست، باید گفت که این شاخصها شامل موارد زیر میشود:
منبع جذب نیرو
این شاخص شامل اندازهگیری و ردیابی منابعی که نیروهای جدید شما را جذب میکنند یا از سازمان خارج میشوند، است. شاخص منبع جذب نیرو نشان میدهد که کدام کانالهای شغلی مثل وبسایت شرکت، سایتهای کاریابی، شبکههای اجتماعی و معرفیهای شخصی موثرتر و اثربخش هستند.
فرسایش نیروها در سال اول
این شاخص به معنای بررسی نرخ فرسایش نیروهای جدید در سال اول حضورشان در سازمان است. شاخص فرسایش نیروها در سال اول، نشاندهنده میزان موفقیت نیروها در سازمان و ارتباط مثبت یا منفی آنها با محیط کار است.
هزینه جذب (CPH – Cost Per Hire)
این شاخص به معنای محاسبه هزینههای کل جذب یک نیرو بر حسب معیارهای داخلی و خارجی است. این شاخص نشان میدهد که آیا سازمان قادر به مدیریت بهینه هزینههای جذب هست یا خیر.
رضایت مدیریت
این شاخص به معنای اندازهگیری رضایت مدیران از نیروهای جدید جذب شده است. این شاخص نشان میدهد که نیروهای جدید چقدر در تیم و محیط کار جاگیر شدهاند و آیا مدیران از عملکرد آنها راضی هستند یا خیر.
رضایت کاندیداهای جذب
این شاخص به معنای ارزیابی رضایت کاندیداها از تجربه جذب در سازمان است. این شاخص نشان میدهد که سازمان چه انطباقی با توقعات و انتظارات کاندیداها دارد و آنها چقدر از تجربه خود راضی هستند.
این شاخصهای عملکردی، به سازمان کمک میکنند تا بهبودهای لازم را در فرایند جذب اعمال کند و به دنبال جذب بهترین نیروها باشد.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم با معرفی مفاهیم کاریابی، بررسی انواع اشتغال و مزایا و معایب هر یک، شرح مراحل جذب در ادارات دولتی و سازمانهای خصوصی و تحلیل شاخصهای عملکردی جذب به تعدادی از سوالات کارجویان در زمینه جذب و استخدام از جمله استخدام چیست، پاسخ دهیم. استخدام بهعنوان ستون اصلی سازمانها در جذب و مدیریت نیروهای انسانی اهمیت خود را ثابت کرده است. این فرآیند چالشهای متعددی از تعیین شایستگیها تا ارزیابی عملکرد را در برمیگیرد؛ اما دستیابی به توازن در این مسیرها، میتواند به بهبود کارایی و موفقیت سازمانی کمک بسیاری کند.