یک محیط کار سمی می‌تواند باعث کاهش انگیزه، کاهش عملکرد و بهره‌وری و همچنین افزایش نرخ جابجایی و استعفای کارکنان شود. اگر دائما در محیط کار خود احساس خستگی و بی‌انگیزگی دارید و یا محیط کار پرتنشی را تجربه می‌کنید، ممکن است نشانه‌ای از این باشد که فضای کاری شما سمی و ناسالم است. در این مقاله به تعریف محیط کاری سمی، نشانه‌های آن و راهکارهایی برای مقابله با فضای کاری ناسالم می‌پردازیم.
محیط کار سمی چیست؟
محیط کاری سمی، محیطی است که در آن فرهنگ کاری و ارتباطات میان افراد به قدری منفی و آسیب زننده است، که می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری، انگیزه، روحیه و کیفیت کاری کارمندان و حتی بروز آسیب‌های روانی و جسمی در افراد شود. محیط کاری سمی معمولا یک محیط کار پرتنش و ناسالم است. چنین محیط کاری می‌تواند تحت تاثیر ضعف مهارت‌های مدیریتی، حضور یک مدیر سمی و یا استخدام افراد نامناسب در محیط کار شکل بگیرد.
در چنین محیط کاری، رفتارهای ناسالم متعددی از جمله غیبت، شایعه پراکنی، رفتارهای ناشی از خودشیفتگی، بدگویی و سوء استفاده در محیط کار بسیار رایج است. در ادامه به مهم‌ترین نشانه‌ها و مشکلات محیط کار سمی و راهکارهای مواجهه با آن می‌پردازیم.
برای مشاهده جدیدترین آگهی های استخدام در سراسر ایران کلیک کنید.
5 نشانه محیط کاری سمی
یک محیط کاری سمی ممکن است اشکال مختلفی داشته باشد و نشانه‌های زیادی برای تشخیص آن وجود دارد، اما برخی از نشانه‌ها رایج‌تر هستند. در ادامه، 5 مورد از مهم‌ترین نشانه های محیط کار سمی آورده شده است.
1. احساس خستگی و بیماری
محیط‌های کار سمی معمولاً باعث ایجاد سطح بالایی از استرس در شما می‌شوند که منجر به احساس خستگی، بی‌حالی و بیماری خواهد شد. اگر متوجه شدید که دائما مریض می‌شوید و یا به‌طور مداوم احساس خستگی و کسالت دارید، ممکن است نشان دهنده این باشد که جو محیط کار شما سمی است و بر سلامتی شما تأثیر منفی می‌گذارد.
2. انگیزه پایین
وقتی سر کار هستید، به اطراف یا محل کار خود نگاه کنید و ببینید آیا کسی واقعا خوشحال و خندان است یا نه. اگر گفتگوهای مثبت یا ارتباطات خوب بین کارکنان وجود ندارد، ممکن است نشانه یک محیط کار سمی باشد. این کمبود انگیزه و روحیه می‌تواند به تمام افراد در محیط کار منتقل شده و مشکلات بزرگتری را به وجود بیاورد.
3. جابجایی و استعفای کارکنان
نرخ بالای استعفا و جابجایی کارکنان، می‌تواند نشانه دیگری از سمی بودن محیط کار شما باشد. روحیه پایین، بیماری و کمبود اشتیاق می‌تواند باعث شود که کارمندان به دنبال فرصت‌های شغلی بهتر در جاهای دیگر باشند.
4. گروه‌های دوستانه بسته و چنددستگی
اگر متوجه گروهی از افراد در محل کار شدید که هرگز دیگران را به جمع خود راه نمی‌دهند، ممکن است دیگر نشانه محل کار سمی باشد. در حالی که داشتن گروه‌های دوستانه در محیط کار طبیعی است، اما هر رفتاری که نشان دهد این گروه‌ها مانند یک دسته عمل می‌کنند و به انتشار شایعات و بدگویی از دیگران می‌پردازند، نشان دهنده یک محیط کار ناسالم و سمی است.
5. عدم امکان رشد
اگر شرکت شما فرصت‌های یادگیری را در اختیار شما نمی‌گذارد و روی رشد شما سرمایه گذاری نمی‌شود، می‌تواند نشان دهنده یک محیط کار ناسالم باشد. فقدان انگیزه و فرصت‌های رشد و یادگیری باعث می‌شود تا اغلب افراد به دنبال فرصت‌های شغلی دیگر و ترک سازمان باشند.
12 روش برای مقابله با محیط کار سمی
اگر متوجه شدید که در یک محیط کار سمی هستید، مهم است که هر کاری می‌توانید انجام دهید تا مثبت و باانگیزه بمانید. نکات زیر می‌توانند در مدیریت بهتر یک محیط کاری سمی به شما کمک کنند. به خاطر داشته باشید که روش مناسب هر فرد برای مقابله با محیط کار ناسالم یکسان نیست و لازم است روش مدیریت مناسب خودتان را با امتحان کردن راه‌های مختلف پیدا کنید.
1. یک گروه حامی پیدا کنید
چه در یک محیط کار سمی باشید یا نه، مهم است که گروهی از افراد را پیدا کنید که بدون توجه به شرایط از شما حمایت کنند. یک گروه حامی در خارج از محل کار پیدا کنید که وقتی تنش‌ها در محل کار بالا می‌رود، بتوانید به آن‌ها مراجعه کنید. یک گروه حمایت‌گر در خارج از محل کار به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر بتوانید از احساسات و شرایط خود صحبت کرده و حمایت لازم را دریافت کنید.
مطلب مرتبط: همه چیز درباره استخدام
2. راهی برای آرام کردن ذهنتان پیدا کنید
پس از یک روز کاری طولانی و پر استرس، مهم است که راه‌هایی برای آرامش پیدا کنید. به جای تمرکز بر اتفاقات روز، به دنبال کارهایی مانند ورزش کردن، انجام یک بازی فکری و… باشید که می‌توانند ذهن شما را از کار دور کنند. کارهای زیر می‌توانند به آرام شدن ذهنتان کمک کنند:
- یادداشت کردن افکار و احساسات
- خواندن کتاب
- ورزش کردن
- گوش دادن به موسیقی
- دوش گرفتن
- معاشرت با یک دوست صمیمی
3. ذهنیت مثبت داشته باشید
وقت گذرانی در کنار افرادی با ذهنیت منفی، بر خلق و خوی شما تأثیر منفی خواهد داشت. حتی اگر در اطرافتان افرادی با ذهنیت مثبت و انرژی بخش وجود ندارد، مهم است که بتوانید به خودتان کمک کنید و مثبت بمانید. به خودتان یادآوری کنید که از انجام چه کاری در شغل خود لذت می‌برید و تا جایی که می‌توانید به دنبال جنبه‌های مثبت کارتان باشید.
لازم به ذکر است که اگرچه مهم است که مثبت و پرانرژی بمانید، اما زیاده روی نکنید و طوری رفتار نکنید که انگار هیچ چیز منفی و ناراحت کننده‌ای وجود ندارد. در عوض، روی وظایف خود تمرکز کنید و درگیر مکالمات منفی با دیگران نشوید.
برای مشاهده جدیدترین فرصت‌های شغلی، به این سایت شغل یابی مراجعه کنید.
مطالب مرتبط: چه زمانی بهتر است از کار خود استعفا دهیم؟
4. مدیتیشن کنید
بهتر است در ابتدا یا پایان هر روز و یا در روزهای تعطیل، زمانی را به انجام مدیتیشن اختصاص بدهید. انجام مدیتیشن به افزایش آرامش ذهنی و بدنی شما کمک می‌کند و در نتیجه می‌توانید با حس بهتر و آرامش بیشتری روز خود را بگذرانید.
5. مسائل کاری را وارد محیط خانه نکنید
سعی کنید وقتی از سرکار به خانه برگشتید، مسائل کاری خود را پشت در بگذارید. بهترین کار این است که پس از ورود به خانه، بحث در مورد هر چیزی که مربوط به کار است را محدود کنید. وقتی ذهن خود را از کار و مسائل مختلفی که در طول روز رخ داده است دور می‌کنید، ذهنتان آرام‌تر شده و روز کاری بعدی را با روحیه بهتری سپری خواهید کرد.
6. درگیر شایعات نشوید
طبیعی است که بخواهید با همکاران خود ارتباط و تعامل داشته باشید، اما حواستان باشد که از دنبال کردن هر نوع شایعه پرهیز کنید. همراه شدن با شایعات و غیبت کردن از دیگران می‌تواند باعث ایجاد یک محیط کار سمی شود. حد و مرز گفتگوی خود با دیگران را مشخص کنید تا بدانند زمانی که درباره شایعات با شما صحبت می‌کنند، این گفتگو ادامه پیدا نخواهد کرد.
7. استراحت کنید
در طول روز کاری خود، زمانی را به استراحت اختصاص دهید. استراحت کوتاه می‌تواند ذهنتان را آرام کند و بهره‌وری شما را افزایش خواهد داد. می‌توانید در زمان استراحتتان کمی قدم بزنید، با دوستانتان معاشرت کنید، یک فنجان چای یا قهوه بخورید و یا هر کار دیگری که به ایجاد حس بهتر در شما کمک می‌کند را انجام بدهید.
8. بپذیرید که نمی‌توانید دیگران را کنترل کنید
شما هرگز نمی‌توانید آنچه که دیگران می‌گویند یا انجام می‌دهند را کنترل کنید، تنها کاری که از دستتان برمی‌آید، کنترل کارها و واکنش‌های خودتان است. پذیرش این امر می‌تواند به شما کمک کند تا کمتر تحت تاثیر دیگران قرار گرفته و در عین حال تمرکز بیشتری روی خودتان داشته باشید.
9. به دنبال انگیزه و الهام باشید
اگر محل کارتان برایتان الهام‌بخش نیست و از آن انگیزه نمی‌گیرید، در جای دیگری آن را جستجو کنید. محیط و فضای کارتان را تغییر بدهید، زمانی در روز را پیاده روی کنید و از فضای کار یا خانه فاصله بگیرید. انجام این کار می‌تواند به شما کمک کند تا انرژی و نشاط بیشتری پیدا کرده و با انگیزه به کار خود ادامه بدهید.
10. یک لیست از کارهایتان تهیه کنید
تهیه فهرستی از تمام کارهایی که باید در طول روز انجام دهید، به افزایش بهره‌وری شما کمک می‌کند. این فهرست به شما کمک می‌کند تا ذهنتان را مرتب کرده و استرس کمتری را در اثر فشار کاری یک محیط کار ناسالم تجربه کنید.
11. اطراف خود را با افراد مثبت احاطه کنید
در هر محیط کاری، شخصیت‌های مختلفی در کنار هم به فعالیت می‌پردازند و تقریبا غیر ممکن است که با افراد منفی مواجه نشوید. سعی کنید در محل کار خود بیشتر با افراد مثبت و بی‌حاشیه ارتباط برقرار کنید. داشتن کسی که می‌توانید به او اعتماد کنید در کنار آمدن با یک محیط کار سمی و حفظ روحیه، به شما کمک می‌کند. سعی کنید تا جایی که می توانید زمان بیشتری را با این افراد بگذرانید و از آن‌ها حمایت کنید.
12. کار خود را ترک کنید
اگر محیط کار برایتان غیرقابل تحمل شده است و زندگی شخصی شما تحت تاثیر مشکلات ناشی از کار قرار گرفته است، پس احتمالا زمان آن رسیده است که محیط کارتان را تغییر بدهید. قبل از ترک محیط کار، بهتر است ابتدا راهکارهای معرفی شده در این مقاله را امتحان کرده و به طور کامل در مورد تصمیم خود فکر کنید. در زمان پیدا کردن شغل جدید، به وجود فرصت‌های پیشرفت، فرهنگ کاری سازمانی و نظرات کارمندان قبلی و فعلی آن توجه کنید.
بیشتر بخوانید: چگونه بین کار و بزرگ کردن فرزندانمان تعادل ایجاد کنیم؟
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی 5 علامت مهم و نشانه هایی از یک محیط کار سمی که باید به آن‌ها توجه کنید پرداختیم و در ادامه راهکارهایی را برای مقابله با آن معرفی کردیم. محیط های کاری مسموم، می‌توانند هم بر کارمندان و هم شرکت تاثیر منفی بگذارند. کارمندان یک محل کار سمی، ممکن است از اضطراب، افسردگی و استرس رنج ببرند و احتمال بیشتری دارد که مرخصی‌های بیشتری بگیرند یا سازمان را ترک کنند. بهره‌وری نیز در محیط‌های کاری سمی کمتر است.
همچنین، فرهنگ کاری نامناسب و محیط کار سمی یکی از دلایل اصلی استعفای گسترده کارمندان و کاهش بهره‌وری کلی و سودآوری شرکت‌ها است. علاوه بر این، شرکت‌هایی که یک محیط کاری سمی دارند، برای حفظ و جذب استعدادهای جدید با مشکل روبرو خواهند بود. بنابراین، شناخت علایم و نشانه‌های یک محیط کاری سمی و راهکارهای رفع آن هم برای کارمندان و هم برای مدیران از اهمیت بالایی برخوردار است.
منبع: