مدیران پروژه از کارکنان مهم سازمان‌ها هستند که مسئولیت هماهنگی جزئیات یک پروژه از جمله بودجه و زمان‌بندی را بر عهده دارند. بازار کار این شغل مانند بسیاری از مشاغل دیگر تحت تأثیر پیشرفت‌های صورت‌گرفته در حوزه تکنولوژی دچار تغییرات فراوانی شده است. در ادامه به وضعیت بازار کار مدیریت پروژه پرداخته و آینده شغلی آن را بررسی می‌کنیم.
آشنایی با شغل مدیریت پروژه
علاقه‌مندان به شغل مدیریت پروژه (project management) پیش از ورود به این حوزه باید با آن آشنایی کامل داشته باشند. به همین دلیل، پیش از بررسی بازار کار مدیریت پروژه، با وظایف و مهارت‌های مورد نیاز این شغل و همچنین رشته دانشگاهی آن آشنا می‌شویم. برای مشاهده فرصت‌های استخدام مدیر پروژه راهسازی نیز می‌توانید به لینک مربوطه مراجعه کنید.
رشته مدیریت پروژه در دانشگاه
افرادی که می‌خواهند در آینده به عنوان مدیر پروژه مشغول به کار شوند، در دانشگاه سراغ کارشناسی مدیریت صنایع می‌روند. این افراد می‌توانند با مدرک لیسانس شروع به فعالیت کنند. اما اگر به ادامه تحصیل علاقه‌مند باشند، در مقطع کارشناسی ارشد امکان تحصیل در گرایش مدیریت پروژه برای آن‌ها وجود دارد.
در بازار کار مدیریت پروژه شاهد فعالیت شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف هستیم. بنابراین، افرادی که در رشته‌های دیگر تحصیل کنند نیز می‌توانند به عنوان مدیر پروژه استخدام شوند. برای مثال، سازمان‌ها با توجه به حوزه فعالیت خود به استخدام افرادی که مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته‌هایی از جمله علوم کامپیوتر و IT، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی مواد و متالوژی، مهندسی معدن، مهندسی عمران و… دارند نیز می‌پردازند.
شرح وظایف مدیر پروژه
مدیر پروژه مسئولیت کنترل پروژه را بصورت روزانه بر عهده دارد و باید در مدیریت شش جنبه یک پروژه، یعنی پیشرفت، برنامه زمانی، برنامه مالی، ریسک، کیفیت و منابع صلاحیت داشته باشد.
مدیران پروژه روی پروژه‌های خاصی کار می‌کنند که نتایج مشخص و محدودیت‌های زمانی دارند و باید با بودجه مشخصی اجرا شوند. آن دسته از افرادی که به خوبی به وظایف زیر مسلط باشند، در بازار کار مدیریت پروژه با فرصت‌های خوبی مواجه خواهند شد:
- برنامه‌ریزی اینکه چه کاری، چه زمانی و توسط کدامیک از کارکنان انجام شود
- بررسی ریسک‌های موجود در یک پروژه خاص و مدیریت این ریسک‌ها
- اطمینان از اینکه کار با رعایت اصول استاندارد انجام شده است
- ایجاد انگیزه در افرادی که روی پروژه کار می‌کنند
- اطمینان از اینکه پروژه به موقع و با توجه به بودجه اجرا می‌شود
- رسیدگی به تغییرات صورت گرفته در پروژه در صورت لزوم
- اطمینان از اینکه پروژه نتایج و مزایای مورد انتظار را ارائه می‌دهد
مهارت‌های مورد نیاز مدیر پروژه
طیف کاملی از مهارت‌ها وجود دارد که یک مدیر پروژه موفق به آن‌ها نیاز دارد. برخی از این مهارت‌ها در طول زندگی کسب شده‌اند و در موقعیت‌های روزمره مختلف کاربرد دارند. به این نوع مهارت‌ها، مهارت نرم گفته می‌شود.
رهبری، توانایی ایجاد انگیزه و تشویق دیگران، روابط عمومی بالا، توانایی تصمیم‌گیری، مدیریت ریسک، بودجه‌بندی و برنامه‌ریزی پروژه برخی از مهارت‌های نرم مورد نیاز یک مدیر پروژه هستند. این مهارت‌ها قابل انتقال هستند و در مشاغل و موقعیت‌های مختلف کاربرد دارند.
مطالب مرتبط: ویژگی های یک مدیر پروژه موفق
بازار کار مدیریت پروژه
مدیریت پروژه حوزه‌ای کلیدی در بسیاری از صنایع است و مدیران پروژه نقش مهمی در موفقیت سازمان‌ها ایفا می‌کنند. صنایع و سازمان‌های مختلف که در حوزه‌هایی از جمله فناوری اطلاعات، ساخت و ساز، انرژی و… کار می‌کنند به مدیر پروژه نیاز دارند.
بازار کار مدیریت پروژه در ایران وضعیت خوبی دارد. سازمان‌هایی با اندازه‌های مختلف به دنبال استخدام افرادی هستند که مهارت‌های مورد نیاز یک مدیر پروژه را در اختیار دارند و با مراحل مدیریت پروژه بر اساس pmbok (پیکره دانش مدیریت پروژه) و نرم افزارهای مختلفی از جمله msp آشنا هستند. حقوق مدیران پروژه در سال 1402 با توجه به عوامل مختلفی تعیین می‌شود. اما، میانگین حقوق افرادی که در این حوزه فعال هستند بین ۲۵ الی ۳۵ میلیون تومان است.
مدیریت پروژه در کشورهای دیگر نیز بازار کار خوبی دارد. بسیاری از افرادی که در این رشته تحصیل کرده‌اند، کشورهایی چون کانادا، آلمان و انگلستان را برای مهاجرت انتخاب می‌کنند.
هوش مصنوعی و مدیریت پروژه
برای اینکه بتوانیم بازار کار مدیریت پروژه و چشم‌انداز آن را مورد بررسی قرار دهیم، باید به خوبی با تأثیرات هوش مصنوعی بر این حوزه شغلی آشنا باشیم. مشاغل مختلف، از جمله بازاریابی، منابع انسانی، حسابداری، مدیریت پروژه و… به دلیل توسعه تکنولوژی هوش مصنوعی دچار تحولات فراوان شده‌اند.
طی سال‌های اخیر هوش مصنوعی تغییرات متعددی در زندگی انسان‌ها ایجاد کرده و با توسعه این تکنولوژی، شاهد تغییرات بیشتری هم خواهیم بود. بنابراین؛ اگر بخواهیم از آینده شغل مدیریت پروژه مطلع شویم، باید ابتدا میزان تأثیر هوش مصنوعی بر آن را بسنجیم.
برای مشاهده آخرین فرصت های شغلی مدیریت پروژه روی لینک کلیک کنید.
چرا در مدیریت پروژه از هوش مصنوعی استفاده می‌شود؟
یکی از مزایای اصلی هوش مصنوعی در مدیریت پروژه، توانایی آن در خودکارسازی وظایف تکراری است. به عنوان مثال، هوش مصنوعی می‌تواند داده‌ها را تجزیه و تحلیل کند و با تولید گزارش‌های مورد نیاز، باعث صرفه‌جویی در وقت مدیران پروژه شود. بدین ترتیب، آن‌ها می‌توانند روی کارهای مهم‌تری مانند تعیین استراتژی و برنامه‌ریزی تمرکز کنند.
هوش مصنوعی همچنین می‌تواند بر پروژه‌ها نظارت کرده و در صورت بروز هر گونه مشکل یا خطر احتمالی، به مدیران هشدار دهد. این توانایی به کاهش تعداد اشتباهات انجام شده در طول یک پروژه کمک کرده و باعث می‌شود پروژه طبق برنامه زمانی و بودجه تعیین‌شده پیش برود.
هوش مصنوعی به مدیران پروژه کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و بدین ترتیب، بر آینده بازار کار مدیریت پروژه تأثیر زیادی می‌گذارد. با تجزیه و تحلیل مقادیر زیادی از داده‌ها، هوش مصنوعی می‌تواند نکات و توصیه‌های کاربردی ارائه دهد. برای مثال، بر اساس داده‌های قبلی، هوش مصنوعی می‌تواند احتمال موفقیت پروژه را پیش‌بینی کرده و خطرات بالقوه‌ای را که ممکن است بر پروژه تأثیر بگذارند، شناسایی کند. این توانایی به مدیران پروژه کمک می‌کند تا در مورد چگونگی انجام امور تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و از منابع موجود به بهترین شکل ممکن استفاده کنند.
تاثیر هوش مصنوعی بر مدیریت پروژه
یکی از راه‌هایی که هوش مصنوعی بر مدیریت پروژه تأثیر می‌گذارد از طریق ربات‌های چت و سایر دستیاران مجازی است. این ابزارها می‌توانند با اعضای تیم ارتباط برقرار کرده، جلسات را برنامه‌ریزی و پیشرفت پروژه را به روز کنند. این قابلیت، ارتباط و همکاری بین اعضای تیم را بهبود بخشیده و منجر به تحویل پروژه‌ای کارآمدتر و موثرتر می‌شود.
در آینده، هوش مصنوعی احتمالا نقش مهم‌تری در مدیریت پروژه ایفا خواهد کرد. با پیشرفت فناوری، هوش مصنوعی می‌تواند وظایف پیچیده‌تری را بر عهده بگیرد و اطلاعات ارزشمندتری را در اختیار مدیران پروژه قرار دهد. در نتیجه، برخی از کارشناسان بر این باورند که هوش مصنوعی در نهایت می‌تواند پروژه‌ها را بطور کامل رهبری کرده و نقش مدیر پروژه را بر عهده بگیرد.
آیا هوش مصنوعی جایگزین مدیران پروژه خواهد شد؟
مانند تمام تکنولوژی‌های جدید، هوش مصنوعی با توسعه خود نگرانی‌های مختلفی به وجود آورده است. یکی از این نگرانی‌ها این است که افزایش اتکا به هوش مصنوعی می‌تواند تعداد مشاغل موجود در بازار کار مدیریت پروژه را برای افراد کاهش دهد.
در حالی که هوش مصنوعی می‌تواند وظایف خاصی را خودکار کند، هنوز توانایی این را ندارد که بطور کامل جایگزین انسان‌ها شود. مدیران پروژه مسئول رهبری و ایجاد انگیزه در تیم‌ها، برقراری ارتباط با ذی‌نفعان و اتخاذ تصمیمات استراتژیک هستند؛ اقداماتی که نیاز به تفکر انتقادی و مهارت‌های حل مسئله دارند.
در حال حاضر هوش مصنوعی نمی‌تواند چنین مسئولیت‌هایی را بر عهده بگیرد. هوش مصنوعی در مدیریت پروژه احتمالا به جای جایگزینی کامل، صرفا برخی مسئولیت‌ها را بر عهده گرفته و باعث تسهیل وظایف مدیران پروژه می‌شود. برای مثال، مدیران پروژه می‌توانند از هوش مصنوعی برای کمک به تجزیه و تحلیل داده‌ها، ارزیابی ریسک و تخصیص منابع استفاده کنند و زمان بیشتری را به وظایف و مسئولیت‌های مهم‌تر خود اختصاص دهند.
شغل مدیریت پروژه در آینده
بازار کار مدیریت پروژه بسیار پویا است. این شغل نیز همواره با توجه به نیازهای بازار دچار تغییرات فراوانی می‌شود. مدیران پروژه مهارت‌های جدید را یاد گرفته، مسیرهای متفاوت را امتحان کرده و در تلاش برای افزایش نوآوری، مسئولیت‌های بیشتری را بر عهده می‌گیرند. پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آینده میزان نیاز بازار کار به مدیران پروژه افزایش پیدا کند. در ادامه به برخی از مواردی که روی آینده شغلی مدیریت پروژه تأثیر فراوانی خواهند داشت، می‌پردازیم.
مطالب مرتبط: معرفی انواع فرصت‌های شغلی برای مدیران پروژه
تکنولوژی
انقلاب دیجیتال تغییرات زیادی در حوزه مدیریت پروژه ایجاد کرده است. پیش‌تر به مسئله اتوماسیون (خودکارسازی) و هوش مصنوعی پرداختیم. این ویژگی‌ها با حذف وظایف تکراری و خطاهای انسانی، باعث افزایش کارایی و بهره‌وری پروژه‌ها می‌شوند.
دورکاری
یکی از مسائل مهمی که در بازار کار مدیریت پروژه مشاهده می‌شود، افزایش تعداد افراد دورکار است. در سال‌های اخیر با تحولاتی که در فرهنگ شغلی به وجود آمده و با توجه به اتفاقاتی مانند شیوع ویروس کرونا، دورکاری بیش از هر زمان دیگری رواج پیدا کرده است.
دورکاری در روند انجام وظایف مدیران پروژه تغییرات مثبت و منفی مختلفی به وجود آورده است. مدیران پروژه باید بتوانند بصورت آنلاین با اعضای تیم خود ارتباط برقرار کنند. انگیزه بخشیدن به آن‌ها، حل مشکلات و اختلافات و اعتمادسازی از جمله موارد چالش‌برانگیز برای یک مدیر پروژه دورکار هستند.
با این وجود، ابزارها و پلتفرم‌های دیجیتالی که مدیریت پروژه از راه دور را امکان‌پذیر می‌کنند، رشد خوبی را تجربه کرده‌اند. این ابزارهای دیجیتال برای هماهنگ کردن وظایف و تضمین شفافیت ضروری هستند و به تیم‌ها اجازه می‌دهند با وجود موانع جغرافیایی، پروژه‌ها را بطور کارآمد و مؤثر اجرا کنند.
ابزارهای مدیریت پروژه
نرم افزارهای مدیریت پروژه به یکی از بخش‌های مهم چرخه عمر پروژه‌های مدرن تبدیل شده‌اند. این ابزارها جریان کار را تسهیل و فرآیند استفاده از منابع را بهینه می‌کنند. با این حال، هنوز بسیاری از سازمان‌ها از این ابزارها استفاده نمی‌کنند. به مرور زمان و با توسعه ابزارهای مدیریت پروژه، سازمان‌های بیشتری سراغ آن‌ها خواهند رفت.
دانش عملی
مدیریت پروژه تا کنون دچار تغییرات زیادی شده است. این تغییرات موجب شده‌اند که دانش عملی اهمیتی بسیار بیشتر از دانش تئوری داشته باشد. در چنین شرایطی، در بازار کار مدیریت پروژه برای افرادی که می‌توانند به راحتی مهارت‌های خود را به کار بگیرند، فرصت‌های شغلی بیشتری وجود خواهد داشت.
مدیریت پروژه مبتنی بر داده
مدیریت پروژه مبتنی بر داده (دیتا) تغییرات متعددی در این حوزه به وجود می‌آورد. این نوع مدیریت پروژه اطلاعات بسیاری را ارائه داده و تصمیم‌گیری و تدوین استراتژی را به خوبی هدایت می‌کند. با استفاده از داده‌ها و تجزیه و تحلیل آن‌ها، مدیران پروژه می‌توانند به پیش‌بینی ترندها پرداخته، منابع را بصورت بهینه استفاده کرده و امور مربوط به پروژه را بطور مؤثرتر هدایت کنند.
با تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌توان مشکلات احتمالی را پیش‌بینی و راه‌حل‌های احتمالی برای آن‌ها تعیین کرد. از آنجایی‌که دیتا اهمیت زیادی دارد، دنبال کردن یک رویکرد داده‌محور در مدیریت پروژه در آینده ضروری خواهد بود.
جمع‌بندی
در این مقاله به وضعیت بازار کار مدیریت پروژه و آینده آن پرداختیم و تأثیر هوش مصنوعی بر این شغل را بطور کامل مورد بررسی قرار دادیم. با ظهور هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های مرتبط با آن، روند انجام بسیاری از وظایف برای مدیران پروژه تسهیل شده. با این حال، هوش مصنوعی نگرانی‌های زیادی نیز درباره چشم‌انداز شغلی مدیریت پروژه ایجاد کرده است.
منابع: