رشته پزشکی، یکی از پردرآمدترین رشته‌ها برای داوطلبان کنکور تجربی در کنار رشته دندانپزشکی، داروسازی و… به حساب می‌آید و سالانه دانش‌آموزان زیادی برای قبولی در این رشته در کنکور شرکت می‌کنند. بیشتر داوطلبان گروه تجربی، رویای ورود به شغل پزشکی را دارند. به همین دلیل، این رشته در میان دانشجویان گروه تجربی محبوبیت زیادی داشته و برای قبولی در آن نیاز به کسب رتبه مناسبی دارید.
اگر علاقه‌مند به تحصیل در رشته پزشکی هستید، باید به خوبی با مراحل ورود به بازار کار این رشته، مزایا و چالش‌ها و ویژگی‌های مورد نیاز برای موفقیت در این حوزه آشنا باشید. در ادامه، به بررسی ویژگی های شغل پزشکی به صورت جامع خواهیم پرداخت.
معرفی رشته پزشکی
پیش از معرفی شغل پزشکی، باید بدانید که دوره تحصیلی رشته پزشکی چند مرحله دارد و پیش‌نیاز‌های ورود به بازار کار این شغل چیست.
برای موفقیت در رشته پزشکی، نیاز به برنامه‌ریزی دقیقی دارید. شما می‌توانید با داشتن یک چشم‌انداز کلی و برنامه‌ریزی مناسب در این رشته قبول شوید. در ابتدا لازم است که اطلاعات بیشتری درباره مراحل تحصیلی این رشته داشته باشید. مراحل تحصیل در رشته پزشکی شامل 4 دوره بوده که در ادامه به تفصیل به معرفی هر مرحله خواهیم پرداخت.
مطالب مرتبط: مشاهده آگهی های استخدام پزشک عمومی
علوم پایه
اولین دوره رشته پزشکی عمومی، دوره علوم پایه است. معمولاً این دوره در 4 ترم و در یک مقطع 2 ساله به دانشجویان این رشته ارائه می‌شود. در این دوره مباحث ابتدایی و پایه پزشکی به دانشجویان آموخته می‌شود و شامل آموزش تعدادی درس تئوری به دانشجویان تازه‌وارد است. دانشجویان پس از گذراندن 4 ترم در دوره علوم پایه، در آزمون جامع که یک آزمون 225 سؤالی است، شرکت کرده و دوره بعدی را آغاز می‌کنند. دروس دوره علوم پایه، شامل درس آناتومی، اپیدمیولوژی، بافت‌شناسی، بیوشیمی، ایمنی‌شناسی، جنین‌شناسی و… است.
این دوره، یکی از مهم‌ترین مراحل تحصیل در شغل پزشکی محسوب می‌شود. چراکه دانشجویان در دوره علوم پایه با اساس بدن و وضعیت آن آشنا خواهند شد. شما بعد از گذراندن این دوره و قبولی در آزمون جامع، وارد دوره فیزیوپاتولوژی می‌شوید.
فیزیوپاتولوژی
دوره فیزیوپاتولوژی دومین دوره رشته پزشکی عمومی است. این دوره معمولاً 1 ساله طول کشیده و شامل 6 تا 7 ترم است. در این دوره دروس فیزیولوژی و فارماکولوژی به شما آموزش داده خواهد شد. معمولاً امتحانات در این دوره به صورت ماهیانه برگزار می‌شوند. شما در این دوره با انواع بیماری‌ها به صورت جامع آشنا می‌شوید. دروس دوره فیزیوپاتولوژی عبارت‌اند از: فیزیوپاتولوژی ارگان‌ها، پاتولوژی تئوری، فارماکولوژی، سمیولوژی، آسیب‌شناسی اختصاصی، فیزیک پزشکی و… .
شما پس از گذراندن این دوره وارد محیط بیمارستان می‌شوید. دوره سوم، استاژری یا همان کارآموزی بالینی است.
کارآموزی بالینی (استاژری)
دانشجویان پزشکی در دوره سوم که دوره کارآموزی بالینی است، وارد محیط بیمارستان می‌شوند. این دوره معمولاً 2 سال طول کشیده و در 4 تا 5 ترم به دانشجویان ارائه می‌شود. دوره کارآموزی بالینی یا استاژری به دو بخش عملی و تئوری تقسیم می‌شود. شما در این دوره به عنوان کشیک در ساعات مشخصی از شب فعالیت می‌کنید. دوره استاژری به شما کمک خواهد کرد تا با حضور در محیط بیمارستان، درس‌های تئوری را به صورت عملی یاد بگیرید.
پس از گذراندن این دوره، در آزمون پیش کارورزی شرکت خواهید کرد. بعد از قبولی در این آزمون می‌توانید وارد دوره کارورزی بالینی شوید. کارآموزی بالینی اهمیت زیادی در شغل پزشکی داشته و شامل دوره‌های کودکان، چشم، زنان و زایمان، رادیولوژی، جراحی، بیماری‌های عفونی، بیماری‌های اعصاب، بخش داخلی، پوست و گوش، حلق و بینی است.
کارورزی بالینی یا اینترنی
دوره کارورزی بالینی یا اینترنی آخرین دوره رشته پزشکی عمومی است. این دوره کاملاً در بیمارستان سپری شده و معمولاً 2 ساله است. فعالیت دانشجویان پزشکی در دوره کارورزی بالینی زیر نظر اساتید انجام می‌شود. این دوره، سخت‌ترین دوره رشته پزشکی به حساب می‌آید. زیرا در این دوره شما مستقیماً با بیماران سر و کار دارید. دانشجویان در این دوره 2.5 میلیون تومان دستمزد دریافت می‌کنند. اگر این دوره را با موفقیت پشت سر گذاشته و در آزمون موفق شوید، می‌توانید رسماً به عنوان پزشک فعالیت خود را آغاز کنید. دروس این دوره عبارت‌اند از:
- کارورزی بخش جراحی
- کارورزی بخش چشم
- کارورزی بخش ارتوپدی
- کارورزی بخش پوست
- کارورزی بخش سوختگی
- کارورزی بخش گوش، حلق و بینی
- کارورزی بخش اطفال
- کارورزی بخش اورژانس
- کارورزی بخش زنان و زایمان
شما پس از گذراندن این دروس و قبولی در آزمون، شماره نظام پزشکی خود را دریافت خواهید کرد.
دوره طرح عمومی معمولاً حدود دو سال طول می‌کشد (طول دوره در مناطق با شرایط آب و هوایی نامساعد کمتر) و درآمد آن کمتر است. در صورتی که خدمت سربازی را نگذرانده باشید، میزان حقوق شما با توجه به میزان محرومیت منطقه‌ای که در آن فعالیت می‌کنید، تعیین خواهد شد. هرچه منطقه مورد نظر محروم‌تر باشد، حقوق بیشتری در این طرح تعیین می‌شود.
چه افرادی مناسب ورود به شغل پزشکی هستند؟
وقتی وارد رشته پزشکی می‌شوید، از همان ابتدا با حجم زیادی از دروس سر و کار دارید که باید بخوانید و پاس کنید. پس از گذراندن چند ترم، وارد محیط بیمارستان می‌شوید و در عرصه بالینی آموخته‌هایتان را به اجرا در می‌آورید.
شغل پزشکی به افرادی نیاز دارد که دارای مهارت‌ها و ویژگی‌های خاصی هستند تا به طور مؤثری در این عرصه فعالیت کرده و تأثیر مثبتی روی جامعه بگذارند.
برای ورود به این رشته و موفق شدن در آن، داشتن پایه‌ای قوی در رشته زیست‌شناسی و علاقه به درک پیچیدگی‌های بدن انسان ضروری است. پزشکان باید در زمینه زیست‌شناسی، آناتومی، فیزیولوژی و… اطلاعات زیادی داشته باشند، زیرا این دروس سنگ بنای دانش پزشکی را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، ظرفیت تفکر انتقادی و حل مسأله ضروری است. پزشکان اغلب با موارد پیچیده‌ای مواجه می‌شوند که نیازمند مهارت‌های تحلیلی و توانایی ابداع راه حل‌های نوآورانه هستند.
داشتن همدلی برای هر کسی که وارد شغل پزشکی می‌شود، بسیار مهم است. پزشکان نه‌تنها روی سلامت جسمانی، بلکه روی سلامت روانی و آرامش خاطر بیماران خود نیز تأثیر قابل توجهی دارند. بنابراین، پزشکان باید همدلی برای درک نگرانی‌های بیمارانشان و ارائه پشتیبانی از آن‌ها در موقعیت‌های دشوار و صبر برای گوش دادن فعالانه و دقیق داشته باشند. این ویژگی‌ها باعث جلب اعتماد بیمار شده و محیطی حمایتی را ایجاد می‌کند که در آن بیماران احساس ارزشمندی و شنیده شدن دارند.
علاوه بر این، انعطاف‌پذیری و سازگاری ویژگی‌های مهمی برای مدیریت چالش‌های ذاتی در شغل پزشکی هستند. پزشکان اغلب با موقعیت‌های پرفشار، نتایج غیر قابل پیش‌بینی و ساعات کار طولانی سر و کار دارند. آن‌ها باید انعطاف‌پذیری کافی داشته باشند تا با استرس و ناملایمات کنار بیایند و در عین حال تمرکز و حرفه‌ای بودن خود را حفظ کنند. علاوه بر این، رشته پزشکی به طور مداوم با پیشرفت در فناوری، درمان‌ها و اقدامات مراقبت‌های بهداشتی در حال تحول است. به این ترتیب، پزشکان باید سازگار، مایل به پذیرش تغییرات و متعهد به یادگیری مادام‌العمر باشند تا در جریان پیشرفت‌های حوزه خود قرار گیرند.
در نهایت، اهمیت داشتن صداقت و رعایت رفتار اخلاقی برای کسانی که وارد شغل پزشکی می‌شوند، انکارناپذیر است. بیماران به ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی اعتماد زیادی داشته و همیشه از آن‌ها انتظار صداقت، شفافیت و تصمیم‌گیری اخلاقی دارند. شما به عنوان یک پزشک باید بالاترین استاندارد‌های اخلاقی را رعایت کرده و اطمینان حاصل کنید که اقدامات شما رفاه و منافع بیمارانتان را بیش از هر چیز در اولویت قرار می‌دهد. این وظیفه شامل حفظ اصل رازداری بیمار و پایبندی به رفتار حرفه‌ای و دستورالعمل‌های اخلاقی است.
به طور کلی، کسانی که وارد شغل پزشکی می‌شوند، باید ترکیبی از این ویژگی‌های ذکرشده را داشته باشند تا به طور مؤثر به بیماران خود خدمت کرده و به افزایش سطح مراقبت‌های بهداشتی کمک کنند.
برای مشاهده جدیدترین آگهی‌های استخدام پزشک عمومی به صفحه https://karbord.io/jobs/doctor مراجعه کنید.
مهارت‌های مورد نیاز در شغل پزشکی
مهارت‌های زیادی در شغل پزشکی مورد نیاز هستند و از ارزیابی علائم بیماران تا تجویز رژیم‌های درمانی و دارو را در بر می‌گیرند. مهارت‌های حرفه‌ای در این حرفه می‌توانند بسته به تخصص شما متفاوت باشند. به عنوان مثال، دانشجویان در حوزه تخصص اطفال زمان بیشتری را به یادگیری بیماری‌های کودکان اختصاص داده و جراحان روی روش‌های جراحی و تکنیک‌های بخیه زدن تمرکز می‌کنند.
در کنار تنوع گسترده مهارت‌ها در تخصص‌های مختلف پزشکی، چندین مهارت مهم و اساسی سخت و نرم وجود دارند که تمامی پزشکان برای موفقیت باید به تقویت این مهارت‌ها توجه داشته باشند. توجه به این مهارت‌ها، برای مثال داشتن رفتار حرفه‌ای و دلسوزانه با بیمار‌ها و خانواده‌شان و توانایی به یاد آوردن سریع اطلاعات پزشکی می‌تواند به شما برای موفقیت در شغل پزشکی کمک کند.
مهارت‌های تخصصی
مهارت‌های تخصصی در شغل پزشکی بسیار گسترده و حیاتی هستند، زیرا پزشکان باید بتوانند روش‌ها و فنون پزشکی را به درستی اجرا کرده و به بیماران کمک کنند. این مهارت‌ها شامل مواردی مانند استفاده از دستگاه‌های پزشکی مختلف، تجویز صحیح دارو، تفسیر نتایج آزمایشگاهی، تشخیص بیماری‌ها و همچنین مهارت در ارائه مراقبت‌های پیشگیرانه و درمانی متناسب با وضعیت بیمار هستند.
برای بهبود مهارت‌های تخصصی، نیاز به تمرین و آموزش مداوم دارید. آموزش عملی و تمرین در محیط‌های بالینی می‌توانند به شما کمک کنند تا مهارت‌های خود را توسعه داده و با تکنولوژی‌های جدید و پیشرفته آشنا شوید.
مهارت حل مسأله و تفکر انتقادی
مهارت حل مسأله و تفکر انتقادی برای افراد فعال در شغل پزشکی اهمیت زیادی دارد. چراکه این افراد در مواجهه با وضعیت‌ها و مسائل پیچیده و متنوع هنگام مراقبت از بیماران قرار می‌گیرند. پزشکان نیاز دارند تا با استفاده از تفکر منطقی و تحلیلی، مسائل پیش‌آمده را شناسایی کرده و راه حل‌های مناسبی برای مدیریت آن‌ها پیدا کنند. این شامل تشخیص درست بیماری‌ها، تصمیم‌گیری در مورد انتخاب درمان مناسب و مدیریت مواقع اورژانسی و پیچیده می‌شود.
پزشکان باید قادر باشند اطلاعات مختلف و پیچیده را ارزیابی کرده و بر اساس شواهد علمی تصمیم‌گیری نمایند. برای این کار باید با تفسیر نتایج آزمایش‌ها، ارزیابی اثربخشی درمان‌ها و تفکر انتقادی در مورد پژوهش‌های جدید و تکنولوژی‌های پزشکی آشنا باشید. علاوه بر این، پزشکان باید قادر باشند در مواقع بحرانی و ناگهانی به سرعت واکنش نشان داده و تصمیم‌گیری‌های مناسب و سریعی داشته باشند که این کار نیاز به تفکر انتقادی و حل مسأله سریع و دقیق دارد.
مهارت‌های ارتباطی
مهارت‌های ارتباطی برای پزشکان بسیار حیاتی هستند. زیرا برقراری ارتباط مؤثر با بیماران، خانواده‌هایشان و سایر اعضای تیم درمانی، پیش‌نیاز ارائه مراقبت‌های مناسب و کمک به بهبود بیماران است. پزشکان نیاز دارند تا اطلاعات پزشکی را به زبانی ساده و قابل فهم برای بیماران و خانواده‌های آن‌ها توضیح داده و به آن‌ها احساس اطمینان دهند. همچنین، داشتن مهارت در گوش دادن فعالانه به نیاز‌های بیماران و درک انتظارات آن‌ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
علاوه بر این، پزشکان باید قادر باشند تا با سایر اعضای تیم درمانی ارتباط مؤثری برقرار کرده تا با همکاری دیگر متخصصان در حوزه بهداشت و درمان به بهبود وضعیت بیماران کمک کنند. این وظیفه در شغل پزشکی شامل ارتباط با پرستاران، فیزیوتراپیست‌ها، مشاوران روانشناختی و سایر متخصصان می‌شود. همچنین، داشتن مهارت در برقراری ارتباط با پزشکان دیگر و ارسال گزارش‌های پزشکی به صورت دقیق و واضح نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است تا هماهنگی مناسب در زمینه مراقبت از بیماران حفظ شود.
درآمد یک پزشک به چه عواملی بستگی دارد؟
سطح درآمد در شغل پزشکی می‌تواند متفاوت باشد و به نوع تخصص و شرایط کاری شما بستگی دارد. برای مثال، یک فارغ‌التحصیل پزشکی که در بیمارستان به عنوان پزشک عمومی کار می‌کند، می‌تواند ماهیانه حدود ۲۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد. اما با پیشرفت حرفه‌ای و دریافت تخصص، درآمد متخصصین در بخش‌های مختلف متغیر است. به عنوان مثال، یک متخصص ارتوپدی در بیمارستان می‌تواند درآمد حدود ۱۵۰ میلیون تومانی داشته باشد، در حالی که یک متخصص رادیولوژی با داشتن مطب ممکن است تا ۳۰۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد.
همچنین، علاوه بر حقوق ثابت، پزشکان نیز می‌توانند از کارانه‌هایی که از سوی بیمارستان یا مراکز درمانی دریافت می‌کنند، بهره‌مند شوند. این کارانه‌ها نیز بستگی به شرایط و تخصص پزشک دارند و می‌توانند متغیر باشند. اما لازم به ذکر است که در برخی موارد، بیمارستان‌ها ممکن است کارانه‌ها را با تأخیر یا به صورت نامنظم پرداخت کنند.
همچنین، بعضی از دانشگاه‌ها به پزشکان در دوره تخصص پزشکی اجازه می‌دهند که مطب خصوصی خود را راه‌اندازی کرده و از این طریق درآمد کسب کنند، اما این امکان برای تمامی پزشکان در دوران تخصص در دانشگاه‌ها فراهم نیست.
بنابراین، میزان درآمد در شغل پزشکی در مقاطع مختلف و با توجه به شرایط کاری و مکان فعالیت متفاوت بوده و برای هر فرد ممکن است تغییر کند. اما به طور کلی، حرفه پزشکی یکی از پردرآمدترین شغل ها در ایران و سایر کشورها به حساب می‌آید.
مطالب مرتبط: درآمد پزشکی عمومی در ایران و سایر کشورها چقدر است؟
آشنایی با پردرآمدترین تخصص‌های شغل پزشکی
در شغل پزشکی، تخصص‌هایی وجود دارند که به دلیل نیاز بالا و مهارت‌های خاصی که در این زمینه مورد نیاز است، به عنوان پردرآمدترین شاخه‌های این صنعت شناخته می‌شوند. این تخصص‌ها علاوه بر فراهم کردن فرصت‌های شغلی گسترده، اغلب به پزشکان اجازه می‌دهند تا درآمد قابل توجهی کسب کنند. در ادامه، به معرفی 3 تخصص پردرآمد در رشته پزشکی می‌پردازیم.
تخصص چشم پزشکی
در بسیاری از کشور‌های جهان، از جمله آمریکا و کانادا، تخصص‌های چشم‌پزشکی، پلاستیک و رادیولوژی، پرطرفدارترین تخصص‌ها محسوب می‌شوند. بیشتر رشته‌های تخصص پزشکی، به جز چشم، پوست و رادیولوژی، با انصراف دانشجویان مواجه هستند.
رشته چشم پزشکی، یکی از رشته‌های لوکس در شغل پزشکی به حساب می‌آید. تقریباً به جز تجویز عینک، کسی نمی‌تواند در کار‌های مربوط به چشم دخالت کند و رقیب قابل توجهی در این زمینه ندارد. تخصص چشم پزشکی، یک رشته کلینیکال بوده و افراد برای جراحی چشم معمولاً به پزشکان باتجربه و مشهور مراجعه می‌کنند.
متأسفانه بیمارستان‌های شهرستان‌ها اکثراً امکانات جراحی چشم را ندارند. چشم پزشکی، یک رشته کاملاً تخصصی بوده و تداخل چندانی با رشته‌های دیگر و پزشکی عمومی ندارد و این موضوع می‌تواند برای پزشکان یک مزیت باشد، زیرا افراد کمتری می‌توانند در کار‌هایشان دخالت کنند و رقیب قابل توجهی نخواهند داشت.
تخصص رادیولوژی
دوره تخصص در رشته رادیولوژی معمولاً ۴ سال طول می‌کشد. این رشته یکی از پرطرفدارترین رشته‌ها در شغل پزشکی بوده و باید برای ورود به دوره تخصص رادیولوژی رتبه خوبی را کسب کنید. در طول دوره رزیدنتی، پزشکان رادیولوژی به طور معمول در تماس با انژیوگرافی، اشعه‌ها و عکس‌های رنگی قرار می‌گیرند و ارتباط مستقیم زیادی با بیماران ندارند.
رادیولوژی یکی از تخصص‌های پاراکلینیکی و لوکس به حساب می‌آید. برخی از پزشکان معتقدند که در این حوزه باید منتظر بمانید تا برای شما بیمار ارجاع داده شود. به همین دلیل، برای موفقیت در این حوزه لازم است که ارتباطات و لینک‌های مؤثری با مراکزی که بیماران را به رادیولوژیست‌ها ارجاع می‌دهند، داشته باشید. در رشته‌های پاتولوژی و رادیولوژی، میزان درآمد به دو عامل مهم وابسته است: تعامل و ارتباط مؤثر با سایر پزشکان و سطح دانش و موفقیت علمی.
به عقیده بسیاری از افراد فعال در شغل پزشکی، رادیولوژی یکی از لوکس‌ترین تخصص‌های پاراکلینیکی محسوب می‌شود.
مطالب مرتبط: شغل کارشناس اتاق عمل؛ شرح وظایف، بازار کار و حقوق
تخصص پوست
تخصص پوست از رشته‌های پرطرفدار در آزمون تخصص پزشکی بوده و نیاز به رتبه بالایی دارد. یکی از معضلات در این تخصص این است که برخی از کار‌های زیبایی که یک متخصص پوست انجام می‌دهد، توسط پزشکان عمومی هم ارائه می‌شود.
برای افرادی که روحیه حساسی دارند، تخصص پوست نسبت به ارتوپدی و زنان و زایمان انتخاب بهتری است.
آینده شغلی و فرصت‌های مهاجرت پزشکان
شغل پزشکی به عنوان یکی از زمینه‌ها با پتانسیل بالایی برای رشد و توسعه شناخته می‌شود. با پیشرفت فناوری و افزایش نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی در سراسر جهان، فرصت‌های شغلی در حوزه پزشکی نیز افزایش می‌یابند. مهاجرت پزشکان نیز یکی از راه‌هایی است که برای دستیابی به فرصت‌های شغلی بیشتر و کسب درآمد بالاتر در نظر گرفته می‌شود.
در کشور‌هایی که نیاز به نیروی کار در حوزه پزشکی دارند، فرصت‌های زیادی برای استخدام پزشکان وجود دارد. با توجه به تحولات دموگرافیک و افزایش جمعیت و پیری، بسیاری از کشورها با مشکل کمبود پزشک مواجه هستند و این امر فرصتی برای پزشکان به شمار می‌آید تا در کشور‌های پیشرفته به حرفه خود ادامه دهند.
برای مهاجرت به عنوان پزشک، باید مراحل زیر را بگذرانید:
- ترجمه، تأیید و معادل‌سازی مدارک پزشکی
- تأیید و معادل‌سازی مدارک سابقه کار
- تأیید، ترجمه و معادل‌سازی مدارک تحصیلی
- شرکت در آزمون ورودی (در صورت وجود)
- اخذ مدرک زبان مورد تأیید کشور مقصد
- اخذ مدارک تمکن مالی
- گرفتن جاب‌آفر از کشور مقصد (درصورت نیاز)
کشور‌هایی که نیاز زیادی به جذب پزشک در تخصص‌های گوناگون دارند، عبارت‌اند از:
- آمریکا
- کانادا
- استرالیا
- انگلستان
- آلمان
- فرانسه
- سوئد
- نروژ
- دانمارک
- هلند
جمع‌بندی
شغل پزشکی، یکی از مهم‌ترین و پرمسئولیت‌ترین حرفه‌ها در جامعه است. پزشکان مراقبت از سلامتی افراد را برعهده داشته و برای انجام این کار نیاز به دانش کافی، مهارت‌های تخصصی و نرم، اخلاق حرفه‌ای و تفکر تحلیلی دارند. در این مقاله، به بررسی رشته پزشکی از اولین قدم تا ورود به بازار کار پرداختیم و شرایط شغلی این رشته را مورد بررسی قرار دادیم. اگر می‌خواهید وارد این رشته شوید، لازم است که با مزایا و معایب حرفه پزشکی آشنا شده و تصمیم شغلی آگاهانه‌ای بگیرید.
به نظر من برای قبولی در رشته پزشکی باید این نکته را مد نظر داشته باشید که رشته پزشکی یکی از بهترین رشته های تجربی محسوب می‌شود که هر ساله آزموندهندگان زیادی برای قبولی در آن با یکدیگر رقابت می‌کنند. به همین منظور شما می بایست با یک برنامه ریزی اصولی و منطقی در سال کنکور پیش بروید تا رتبه خوبی را در کنکور کسب کنید.