یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سازمان‌ها در دنیای امروزی، حفظ ایمنی محیط کار و کارکنان خود است. در سال‌های اخیر، بهداشت و ایمنی محیط کار به یکی از مفاهیم اساسی تبدیل شده و بسیاری از کسب و کار‌ها نیاز به استخدام کارشناس HSE دارند. افراد فعال در شغل کارشناس ایمنی با شناسایی خطرات و ارائه راهکار‌های پیشگیرانه، از بروز حوادث جلوگیری کرده و باعث افزایش بازدهی کارکنان و محیط کار می‌شوند. اگر می‌خواهید بدانید که مزایا و معایب شغل کارشناس ایمنی چیست، در ادامه با ما همراه باشید.
آشنایی با شغل کارشناس ایمنی
نیروی کار هر کشور، به خصوص در کشور‌های در حال توسعه مانند ایران، بخش مهمی از سرمایه ملی بوده و اساس توسعه اجتماعی و اقتصادی است. به همین دلیل، بهینه‌سازی محیط کار و حفاظت از سلامت نیروی کار که از شرح وظایف در شغل کارشناس ایمنی است، اهمیت زیادی دارد.
بهداشت (Health)، ایمنی (Safety) و محیط‌زیست (Environment) سه اصل مهم در زمینه قوانین بهداشت حرفه ای هستند که با استفاده از آن‌ها می توان در راستای ارتقای سطح سلامت نیروی کار قدم برداشت. ساختار hse شامل پیش بینی، تشخیص، ارزیابی و کنترل مخاطرات بهداشتی در محیط کار است.
شغل کارشناس ایمنی ریشه در علوم مختلفی از جمله فیزیک، شیمی، ریاضیات، مهندسی، فیزیولوژی، پزشکی، علوم انسانی و آمار دارد. هدف شغل کارشناس ایمنی، تأمین، ارتقای سلامت کارگران و ایمن نگه داشتن جامعه است. می توان گفت که دانش بهداشت حرفه ای به نسبت جدید است. اما مفاهیم مطرح‌شده در شغل، از گذشته مورد توجه بوده اند.
رامازینی، اولین پزشکی بود که به بررسی و توصیف بیماری های ناشی از مشاغل گوناگون پرداخت. همچنین، او نخستین فردی بود که به پزشکان توصیه کرد که هنگام پرسش از بیمار، در مورد شغل او نیز سؤالاتی بپرسند. چراکه ممکن است ارتباطی میان بیماری فرد و شغل او وجود داشته باشد.
امروزه نیز پزشکان و متخصصان از این سؤال مهم در نوشتن شرح حال تمامی مراجعان استفاده می کنند. زیرا پس از مطالعات رامازینی، مشکلات و عوارض ناشی از شغل بیشتر مورد توجه قرار گرفتند.
پس از انقلاب اسلامی در ایران، وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداری وقت بر بهداشت و ایمنی کارکنان نظارت داشتند. این کار در دی‌ماه سال 1362 برعهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفت. با پیگیری‌‌های دکتر مرتضوی در سال 1382، وزارت صنعت، معدن و تجارت دپارتمانی به نام HSEE ایجاد کرد و سیستم مدیریت اجرایی HSE پیاده‌سازی شد.
مطالب مرتبط: معرفی شغل hse و همه آنچه باید درباره این شغل بدانید!
مزایای شغل کارشناس ایمنی چیست؟
داشتن حرفه‌ای در زمینه سلامت و ایمنی در محل کار می‌تواند فوق‌العاده مفید باشد. این حرفه متمرکز بر پیشگیری از بروز حوادث و صدمات در محل کار بوده که کاری ارزشمند و معنادار است. علاوه بر این، این صنعت به سرعت در حال رشد است و فرصت‌های متنوعی در شغل کارشناس ایمنی ایجاد شده‌اند. اما مانند هر شغلی، کار در زمینه سلامت و ایمنی محل کار با چالش‌ها و معایبی همراه است. قبل از شروع این مسیر، باید با مزایا و معایب شغل کارشناس ایمنی آشنا شوید.
در این بخش، اصلی‌ترین مزایای این حرفه را بررسی می‌کنیم. ما درک واضح‌تری از این نقش به شما می‌دهیم تا بتوانید تصمیم بگیرید که آیا این شغل برای شما مناسب است یا خیر.
فرصت‌های گسترده در شغل کارشناس ایمنی
سلامت و ایمنی شغلی، اولویت بزرگی برای کسب‌وکار‌ها، به ویژه پس از دوران همه‌گیری کووید-19 است. امروزه سیاست‌های ایمنی جدیدی در تمامی صنایع در سراسر جهان در حال اجرا هستند. اکنون زمان بسیار مناسبی برای شروع حرفه‌ای در زمینه شغل کارشناس ایمنی و کارشناسی ایمنی است.
بهداشت و ایمنی شغلی تقریباً در هر صنعتی مورد نیاز است. از آنجایی که هر کسب و کار باید قوانین ایمنی و بهداشت دولتی را رعایت کند، متخصصان hse از فرصت‌های شغلی متنوعی برخوردار هستند. شما به عنوان یک کارشناس hse می‌توانید در حوزه‌های زیر مشغول به کار شوید:
- شرکت‌های مربوط به شبکه حمل و نقل
- صنایع تولید مواد شیمیایی و صنایع وابسته به آن
- شرکت‌های خودروسازی
- شرکت‌های ساختمانی
- مؤسسات آموزشی و تربیتی
- کارخانجات ذوب و تولید فلزات
- خدمات امداد و نجات و آتش‌نشانی
- شرکت‌های مهندسی
- کلینیک‌های درمانی و بیمارستان‌ها
- صنایع غذایی، نوشیدنی و دخانیات
- رستوران‌های زنجیره‌ای و هتل‌ها
- سازمان‌ها و ادارات دولتی
- سازمان‌های بزرگ با تعداد کارکنان بالا
- شرکت‌های ارتباطات دوربرد و مخابرات
- شرکت‌های پتروشیمی، نفت و گاز
- دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها
محافظت از زندگی افراد
کارشناسان ایمنی نقش بسیار مهمی در جامعه دارند. آن‌ها به مدیران و کارکنان آموزش می‌دهند که چگونه به صورت ایمن کار کنند. آن‌ها برنامه‌هایی را برای واکنش به موقعیت‌های اضطراری آماده می‌کنند، حوادث را بررسی کرده و استراتژی‌هایی را برای بهبود مستمر شرایط کاری توسعه می‌دهند. شغل کارشناس ایمنی حرفه‌ای معنادار و بسیار مفید است که در آن می‌توانید زندگی افراد را نجات دهید.
کارشناسان ایمنی نه‌تنها در جلوگیری از بروز حوادث در محیط کار و آسیب‌های جسمی نقش دارند، بلکه باید به حفظ سلامت روانی و روحی کارکنان نیز توجه کافی داشته باشند. آن‌ها با ارائه آموزش‌های مربوط به سلامت و ایمنی در محیط کار، به کاهش استرس و اضطراب کارکنان کمک کرده و احساس امنیت و اعتماد به نفس آن‌ها را افزایش می‌دهند.
علاوه بر این، کارشناسان ایمنی نقش بسیار مهمی در ترویج فرهنگ ایمنی در محیط‌های کار ایفا می‌کنند. آن‌ها با برگزاری جلسات، کارگاه‌ها و فعالیت‌های آموزشی، آگاهی کارکنان را افزایش می‌دهند و بر اهمیت رعایت اصول ایمنی در تمامی فعالیت‌ها تأکید می‌کنند. ترویج این فرهنگ به مرور زمان باعث کاهش تعداد حوادث و آسیب‌ها خواهد شد.
در نتیجه، می‌توان گفت که حضور و فعالیت کارشناسان ایمنی در سازمان‌ها به عنوان یکی از عوامل کلیدی در ارتقای سطح ایمنی، سلامت و رفاه کارکنان بسیار ارزشمند و حیاتی است. از این رو، این حرفه نه‌تنها برای جوامع کاری، بلکه برای جامعه به طور کلی اهمیت زیادی دارد و تأثیر مثبتی روی کیفیت زندگی افراد می‌گذارد.
آشنایی با معایب شغل کارشناس ایمنی
اگرچه حضور کارشناسان ایمنی در سازمان‌های مختلف امری بسیار حیاتی و مفید است، اما این شغل با برخی معایب و چالش‌ها همراه است که باید به آن‌ها توجه شود. یکی از معضلات این حرفه، مربوط به مسئولیت‌های سنگین و زیادی است که برعهده کارشناسان ایمنی هستند.
این افراد مسئولیت ارائه آموزش‌های ایمنی، بررسی حوادث، اجرای استراتژی‌های ایمنی و بسیاری از وظایف دیگر را برعهده دارند که نیازمند تمرکز و دقت بسیار بالایی است. این فشار شغلی ممکن است روی کیفیت کار و سلامت روانی کارشناسان ایمنی تأثیر منفی بگذارد. در این بخش، با برخی از معایب شغل کارشناس ایمنی آشنا می‌شوید.
شغل کارشناس ایمنی می‌تواند استرس‌زا باشد
برخی از کارشناسان hse گزارش می‌دهند که برخی از جنبه‌های شغل آن‌ها می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد. به عنوان مثال، امکان وقوع حوادثی در محل کار مانند انفجار، نشت مواد شیمیایی و… در این حرفه وجود دارد. اگرچه این افراد برای رسیدگی به چنین رویداد‌هایی آموزش دیده‌اند، اما کارشناسان ایمنی هرگز به مرگ، جراحات و حوادث جدی در محل کار عادت نمی‌کنند.
کارشناسان ایمنی و بهداشت محیط کار ممکن است در معرض فشار‌های ذهنی و روانی قرار بگیرند که ناشی از برعهده داشتن مسئولیت‌های بزرگ و فشار‌های زمانی شدید است. این افراد معمولاً با تصمیم‌گیری در شرایط دشوار و حل مسائل پیچیده مواجه هستند که می‌تواند فشار‌های بالای روانی را به همراه داشته باشد. از طرف دیگر، توجه همیشگی به جزئیات و آگاهی از عوامل مختلف برای جلوگیری از رویداد‌های ناخواسته، ممکن است باعث استرس و نگرانی افراد فعال در این حوزه شود.
با این حال، آموزش مناسب و تجربه کاری قبلی می‌تواند به کارشناسان HSE کمک کند تا با این فشار‌ها بهتر مقابله کنند. ایجاد فرهنگ ایمنی قوی و مؤثر در محیط کار و توسعه استراتژی‌هایی برای پیشگیری از حوادث می‌تواند به کاهش استرس و افزایش اعتماد به نفس کارشناسان ایمنی کمک کند. همچنین، برقراری ارتباط مؤثر با سایر اعضای تیم و تشکیل گروه‌های پشتیبانی احساس ارتباط و حمایت را تقویت کرده و می‌تواند در کاهش استرس و فشار روانی این افراد مؤثر باشد.
در نهایت، مدیریت استرس نقش مهمی در حفظ سلامت روان و عملکرد بهتر در محیط کار دارد. برقراری تعادل بین زندگی شخصی و حرفه‌ای و یادگیری مهارت‌های مدیریت استرس می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و عملکرد کلی کارشناسان HSE کمک کند.
شغل کارشناس ایمنی مستلزم یادگیری مداوم است
به دنبال شغلی هستید که در آن نیازی به یادگیری مداوم مهارت‌های جدید نباشید؟ شغل کارشناس ایمنی و بهداشت محیط کار برای شما مناسب نیست!
متخصصان hse تمام دوران حرفه‌ای خود را صرف یادگیری اطلاعات به‌روز درباره روش‌های آموزشی ایمنی، همگام شدن با تغییر مقررات و یادگیری راه‌های جدیدی برای محافظت از سلامت و تندرستی کارکنان می‌کنند.
کارشناسان ایمنی یک استراتژی واحد را برای همه سازمان‌ها اجرا نمی‌کنند. شیوه‌هایی که در دانشگاه و دوره‌های مرتبط یاد می‌گیرید، پایه خوبی برای شروع است. اما باید آن رویکرد‌ها را برای هر کارفرمایی که با آن کار می‌کنید، سفارشی‌سازی کرده و ارتقا دهید. اگر از یادگیری لذت می‌برید و چالش را دوست دارید، شغل کارشناس ایمنی می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد. همه چیز به اولویت‌ها و اهدافتان بستگی دارد.
برای مشاهده جددیترین آگهی‌های استخدام hse کلیک کنید.
یک کارشناس hse باید سختگیر باشد
شما به عنوان یک کارشناس hse بازرسی‌های ایمنی را انجام می‌دهید تا اطمینان حاصل کنید که مدیران و کارکنان از روش‌های ایمنی صحیح پیروی می‌کنند. از آنجایی که شما با نظم و انضباط سروکار دارید، همه از حضور و ارزیابی شما استقبال نخواهند کرد. برخی از افراد ممکن است از اینکه به آن‌ها گفته شود که کار خود را به گونه‌ای متفاوت انجام دهند، ناراحت شوند؛ حتی اگر این تغییرات برای محافظت از ایمنی و سلامت خودشان باشد.
در نتیجه در شغل کارشناس ایمنی باید صبر و شکیبایی زیادی داشته باشید تا این قبیل مشکلات را به خوبی مدیریت کنید.
دشواری متقاعد کردن افراد درباره رویه‌های بهداشتی و ایمنی
کارشناسان ایمنی می‌توانند برای پذیرش و اجرای اقدامات ایمنی جدید توسط کارکنان مسیر سختی را در پیش داشته باشند. این یک چالش در شغل کارشناس ایمنی است. بسیاری از افراد به طور طبیعی در برابر تغییر مقاوم هستند. برخی از افراد فکر می‌کنند که سیاست‌های جدید hse تولید را کند و وظایف آن‌ها را در محل کار سخت‌تر می‌کند.
برای موفقیت در این حرفه، باید بتوانید با دیگران ارتباط برقرار کرده و در آن‌ها انگیزه ایجاد کنید. شما به مهارت‌های ارتباطی قوی و توانایی جلب اعتماد نیاز دارید.
جمع‌بندی
در این مقاله، با مزایا و معایب شغل کارشناس ایمنی آشنا شدید. کارشناسان ایمنی می‌توانند به افزایش بهره‌وری محیط کار و صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک کنند و نقش مهمی در حفظ سرمایه‌های انسانی و مالی و سودآوری یک کسب و کار داشته باشند. به همین خاطر، شغل کارشناس ایمنی و بهداشت در صنایع مختلفی اهمیت زیادی دارد و افراد فعال در این زمینه درآمدی را کسب می‌کنند. پیش از ورود به این حوزه، مزایا و معایب ذکرشده را به خوبی بررسی کرده و تصمیم شغلی آگاهانه‌ای بگیرید.