تا به حال به این فکر کرده‌اید که با شنیدن صدای یک گوینده حرفه‌ای، انگار خودمان را در دل داستان می‌بینیم؟ گویندگی، هنر انتقال مفاهیم و احساسات به وسیله صدا است. یک گوینده، با تسلط بر فن بیان و تکنیک‌های صوتی، می‌تواند مخاطب را مجذوب خود کند و پیام مورد نظر را به بهترین شکل ممکن به او برساند. از رادیو و تلویزیون گرفته تا کتاب‌های صوتی و تبلیغات، صدای گویندگان همیشه حضور پررنگی دارد. در این مقاله قصد داریم بگوییم گوینده کیست و همه چیز را درباره این شغل توضیح دهیم. پس اگر شما هم به این رشته علاقه‌مند هستید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
گوینده کیست؟
گوینده فردی است که با استفاده از صدای خود، پیام‌ها، داستان‌ها، اطلاعات یا تبلیغات را به شنوندگان منتقل می‌کند. او به نوعی نقش واسطه‌ای را دارد که کلمات و احساسات را از طریق صدا به گوش مخاطبان می‌رساند و درک عمیق‌تری از محتوا برای آن‌ها ایجاد می‌کند. گوینده‌ها در حوزه‌های مختلفی از جمله رادیو، تلویزیون، تبلیغات، پادکست‌ها، کتاب‌های صوتی و حتی سیستم‌های صوتی راهنما در مکان‌های عمومی مشغول به کار هستند. در هر یک از این حوزه‌ها، گوینده با مهارت‌های بیانی و زبانی خود تلاش می‌کند تا مخاطب را جذب کرده و پیام را به‌طور واضح و مؤثر به او منتقل کند.
لینک مرتبط: استخدام گوینده برای کتاب صوتی
شرح وظایف گویندگی چیست؟
بعد از اینکه به سوال گوینده کیست پاسخ دادیم، نوبت آن است که به شرح وظایف این افراد بپردازیم. وظایف گویندگی شامل مجموعه‌ای از مهارت‌ها و اقدامات است که به گوینده کمک می‌کند تا پیام‌ها را به‌طور واضح، جذاب و تاثیرگذار به مخاطب منتقل کند. در ادامه، وظایف اصلی گویندگان و توضیحات هر کدام ارائه شده است:
خوانش و تلفظ صحیح متن
گوینده باید توانایی خواندن متن را به‌صورت روان و بدون خطاهای لفظی داشته باشد. او باید مطمئن شود که هر کلمه به‌درستی تلفظ می‌شود و معنی و مفهوم کلمات و عبارات را به‌طور کامل منتقل کند. تلفظ صحیح نه‌تنها اعتبار گوینده را افزایش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود پیام به‌طور دقیق به مخاطب منتقل شده و از سوءتفاهم جلوگیری شود.
تنظیم لحن و تن صدا متناسب با محتوا
لحن و تن صدای گوینده باید متناسب با نوع محتوا و هدف آن باشد. به‌عنوان مثال، در خبرهای جدی، تن صدای گوینده باید رسمی و متین باشد، درحالی‌که برای تبلیغات، تن صدایی شاد و هیجان‌انگیز نیاز است. توانایی تغییر لحن و تن صدا بر اساس شرایط، یک مهارت مهم برای گویندگان است که به آن‌ها امکان می‌دهد مخاطب را جذب کرده و تجربه شنیداری مناسبی برای او فراهم کنند.
انتقال احساسات و هیجانات
پیش از این در پاسخ به سوال گوینده کیست گفتیم که یکی از وظایف مهم گویندگان، انتقال صحیح احساسات است. گوینده باید بتواند عواطف مختلفی مانند شادی، غم، هیجان یا تعجب را از طریق صدای خود به مخاطب منتقل کند. این انتقال احساسات به شنوندگان کمک می‌کند تا بهتر با محتوا ارتباط برقرار کنند و تجربه شنیداری بهتری داشته باشند. برای مثال، در خواندن داستان‌ها و کتاب‌های صوتی، گوینده باید بتواند احساسات شخصیت‌ها را به‌خوبی بازتاب دهد.
تسلط بر استفاده از تجهیزات صوتی
گوینده باید با تجهیزات صوتی مانند میکروفون و نرم‌افزارهای ضبط و ویرایش صدا آشنایی کافی داشته باشد. توانایی تنظیم تجهیزات و ضبط صدا با کیفیت بالا برای موفقیت در شغل گویندگی ضروری است. یک گوینده حرفه‌ای می‌داند چگونه فاصله مناسب از میکروفون را حفظ کند، صدای پس‌زمینه را کاهش داده و تنظیمات صوتی مناسب برای ایجاد صدای شفاف و واضح را انجام دهد.
بهبود و توسعه مهارت‌های بیانی
در توضیح گوینده کیست گفتیم که این حرفه به مهارت‌های بیانی قوی نیاز دارد و گوینده موفق باید به‌طور مداوم در جهت بهبود این مهارت‌ها تلاش کند. این مهارت‌ها شامل استفاده صحیح از مکث‌ها، کنترل ریتم و سرعت صحبت کردن هستند. به‌عنوان مثال، گوینده باید بداند که در کجا مکث کند تا تاثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد و همچنین بتواند متن را با سرعت مناسب بخواند، بدون اینکه مفاهیم آن از دست برود یا شنونده سردرگم شود.
مطلب مرتبط: مقایسه درآمد گویندگی و دوبلاژ در ایران و سایر کشورها + راههای افزایش درآمد
ویژگی‌های فردی یک گوینده حرفه‌ای
در ادامه پاسخ به سوال گوینده کیست باید بگوییم که یک گوینده حرفه‌ای علاوه بر داشتن مهارت‌های فنی، به ویژگی‌های فردی خاصی نیز نیاز دارد که او را از دیگران متمایز کند. در ادامه، ویژگی‌های فردی مورد نیاز برای یک گوینده حرفه‌ای را توضیح می‌دهیم:
صدای قوی و خوشایند
صدای گوینده یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های فردی او است. صدای قوی و خوشایند باعث می‌شود مخاطب به‌راحتی جذب محتوا شود و ارتباط بهتری با پیام برقرار کند. صدای مناسب شامل تن صدا، وضوح، طنین و رزونانس است که به شنونده تجربه لذت بخشی می‌دهد. گوینده حرفه‌ای می‌داند چگونه صدای خود را با توجه به محتوا تنظیم کند تا پیام را به بهترین شکل ممکن منتقل کند.
انعطاف‌پذیری در بیان
یک گوینده حرفه‌ای باید انعطاف‌پذیری بالایی در بیان و استفاده از لحن‌های مختلف داشته باشد. این ویژگی به او کمک می‌کند که بتواند به‌راحتی خود را با نوع و محتوای متن وفق دهد. به‌عنوان مثال، گوینده‌ای که انعطاف‌پذیر است، می‌تواند به‌سرعت لحن خود را از جدی به لحنی شاد و سرزنده تغییر داده یا احساسات مختلف را انتقال دهد. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود که گوینده بتواند در پروژه‌های متنوع و با موضوعات مختلف موفق عمل کند.
صبر و پشتکار
یک گوینده حرفه‌ای باید صبر و پشتکار لازم برای تمرین‌های مستمر و انجام ضبط‌های مجدد را داشته باشد. ممکن است در برخی پروژه‌ها نیاز باشد که یک جمله یا عبارت چندین بار تکرار شود تا به نتیجه ایده‌آل برسد؛ بنابراین، صبر و پشتکار در این حرفه ضروری است و به گوینده کمک می‌کند تا به مرور زمان به کیفیت بالاتری دست یابد.
اعتماد به نفس
اعتماد به نفس در گویندگی اهمیت زیادی دارد، زیرا گوینده باید بتواند با قدرت و اطمینان، محتوا را به مخاطب منتقل کند. صدایی که با اعتماد به نفس صحبت می‌کند، توجه مخاطب را جلب می‌کند و پیام را به‌طور مؤثرتری منتقل می‌کند.
تفاوت‌های گویندگی و دوبلاژ؛ آیا این دو شغل یکسان‌اند؟
تا به اینجا توضیح دادیم که گوینده کیست و چه مهارت‌هایی دارد. اما آیا گویندگی و دوبلاژ دو حرفه یکسان هستند؟ گویندگی و دوبلاژ هرچند شباهت‌هایی دارند، اما دو حرفه کاملاً متفاوت‌اند و هر کدام به مهارت‌های خاص خود نیاز دارند. همچنین حقوق دوبلور ها در ایران با گویندگان متفاوت است. در ادامه، تفاوت‌های اساسی این دو شغل را بررسی می‌کنیم تا مشخص شود چرا این دو حرفه یکسان نیستند:
نوع بیان و هدف محتوا
گویندگی معمولاً برای انتقال پیام یا اطلاعات مستقیم به مخاطب به کار می‌رود و اغلب به صورت یک روایت ساده است. گویندگان در حوزه‌هایی مثل اخبار، مستندها، کتاب‌های صوتی، تبلیغات و پادکست‌ها فعالیت دارند و معمولاً به‌عنوان راوی عمل می‌کنند.
از سوی دیگر، دوبلاژ یا صداپیشگی، به جای ارائه روایت کلی، به ایفای نقش شخصیت‌های داستان یا فیلم می‌پردازد. در دوبلاژ، فرد باید به‌طور دقیق شخصیت‌ها و احساسات آن‌ها را بازسازی کند و گاهی حتی لهجه یا صدای خاصی برای شخصیت به‌وجود آورد. هدف اصلی در دوبلاژ، هماهنگی با حرکات لب و بیان شخصیت است تا تجربه‌ای طبیعی و هماهنگ برای بیننده ایجاد شود.
استفاده از احساسات و ایفای نقش
گویندگی نیاز به تنظیم لحن و تن صدا با توجه به محتوا دارد، اما معمولاً به ایفای نقش‌های پیچیده یا تغییرات شدید احساسی نیازی ندارد. به‌عنوان مثال، یک گوینده کتاب صوتی یا گوینده مستند باید تنها احساسات خاصی را انتقال دهد، اما نیازی به ایفای کامل شخصیت ندارد. گوینده بیشتر نقش یک راوی بی‌طرف را ایفا می‌کند و بر انتقال محتوای متن تمرکز دارد.
در مقابل، دوبلاژ به شدت به ایفای نقش و ابراز احساسات خاص شخصیت‌ها وابسته است. دوبلور باید با توجه به خصوصیات شخصیتی و موقعیت داستانی، احساساتی مانند عصبانیت، شادی، غم و هیجان را به‌طور دقیق بازسازی کند و هر دیالوگ را مانند یک بازیگر اجرا کند.
هماهنگی با تصویر
در گویندگی معمولاً نیازی به هماهنگی با تصویر وجود ندارد؛ گوینده می‌تواند با تمرکز بر متن و بدون محدودیت زمانی خاصی آن را روایت کند. به‌عنوان مثال، گوینده یک کتاب صوتی نیازی به تطبیق بیان با حرکات لب یا تصویر ندارد و می‌تواند با سرعت و تن مناسب خود محتوا را به‌طور کامل و روان ارائه دهد.
در دوبلاژ، هماهنگی با تصویر مهم است. دوبلور باید دیالوگ‌ها را با حرکات لب و رفتارهای شخصیت‌ها در تصویر هماهنگ کند.
تمرکز بر مخاطب یا شخصیت
در گویندگی، تمرکز اصلی بر مخاطب است. گوینده تلاش می‌کند تا محتوا را به طور قابل‌فهم و جذاب به شنوندگان داده و پیام را مستقیم به گوش شنونده برساند. گوینده در نقش یک واسطه عمل می‌کند و معمولاً مستقیماً با شخصیت خاصی درگیر نیست.
در مقابل، در دوبلاژ، تمرکز بر روی شخصیت‌های داستان است و دوبلور باید خود را به‌جای شخصیت‌ها قرار دهد و با همان حالت‌ها و لحن‌ها صحبت کند. در اینجا، دوبلور نه به‌عنوان یک راوی، بلکه به‌عنوان یک بازیگر عمل می‌کند تا مخاطب را درگیر دنیای شخصیت‌ها کند.
لینک مرتبط: استخدام گوینده خانم
مهارت‌های تخصصی لازم برای موفقیت در شغل گویندگی
در ادامه پاسخ به سوال گوینده کیست، مهم‌ترین مهارت‌های تخصصی برای گویندگی را بررسی می‌کنیم:
کنترل صدا و تنفس
کنترل صدا و تنفس یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها در گویندگی است. گوینده باید بتواند به‌خوبی صدای خود را مدیریت کرده و از تکنیک‌های تنفسی مناسب استفاده کند تا از خستگی زودهنگام و افت کیفیت صدا جلوگیری کند. این مهارت با یادگیری تنفس دیافراگمی، مدیریت تنفس هنگام خواندن و کنترل شدت و بلندی صدا برای بیان دقیق محتوا تقویت می‌شود.
آشنایی با تکنیک‌های بیان و تلفظ صحیح
یک گوینده باید به تکنیک‌های بیان، تلفظ و آواشناسی مسلط باشد. او باید بتواند کلمات را با وضوح و دقت تلفظ کرده و از لهجه یا لحنی استفاده کند که برای مخاطب قابل‌فهم باشد. تلفظ صحیح کلمات به‌ویژه در پروژه‌های علمی، خبری، یا متون رسمی با اهمیت است، زیرا اشتباه در بیان می‌تواند باعث برداشت نادرست مخاطب شود. تمرین‌هایی مانند تلفظ دقیق حروف و کلمات، توجه به لحن و شیوه ادای جمله‌بندی‌ها، به افزایش کیفیت گویندگی کمک می‌کنند.
توانایی تغییر لحن و تن صدا
توانایی تغییر لحن و تن صدا به گوینده امکان می‌دهد تا احساسات و حالات مختلف را به مخاطب منتقل کند. گوینده باید بتواند با توجه به محتوای متن، از لحنی شاد، جدی، آرام یا هیجان‌انگیز استفاده کند و بدین ترتیب، تاثیر گذاری بیشتری داشته باشد. گوینده‌های موفق می‌توانند به‌راحتی و بدون از دست دادن انسجام بیان، لحن و تن صدای خود را از یک حالت به حالت دیگر تغییر دهند.
تمرکز و حافظه قوی
تمرکز و حافظه قوی به گوینده کمک می‌کند تا بتواند متن‌ها را به‌درستی به خاطر بسپارد و بدون اشتباه آن‌ها را اجرا کند. در برخی پروژه‌ها مانند مستندهای طولانی یا کتاب‌های صوتی، گوینده باید بتواند متون طولانی را با دقت و انسجام بخواند. داشتن حافظه قوی همچنین به او کمک می‌کند تا به‌راحتی قسمت‌های مختلف متن را به خاطر بسپارد و آن‌ها را با جریان و سرعت مناسب بیان کند.
آشنایی با انواع سبک‌های گویندگی
گوینده حرفه‌ای باید با انواع سبک‌های گویندگی آشنایی داشته باشد و بتواند با توجه به نوع پروژه، سبک مناسب را انتخاب کند. به‌عنوان مثال، گویندگی خبری، تبلیغاتی، کتاب‌های صوتی و مستندها هرکدام نیاز به سبک گویندگی متفاوتی دارند. آشنایی با این سبک‌ها به گوینده کمک می‌کند در پروژه‌های متنوعی مشغول به کار شود.
انواع مشاغل گویندگی
تا اینجا پاسخ کامل و جامعی به سوال گوینده کیست دادیم. در این قسمت تصمیم داریم از انواع مشاغل گویندگی صحبت کنیم. گویندگی یک حرفه با موقعیت‌های کاری متنوع است که هرکدام نیاز به مهارت‌ها و سبک‌های خاصی دارند. در ادامه انواع مشاغل گویندگی را معرفی می‌کنیم:
گویندگی رادیو و تلویزیون
گویندگان رادیوی و تلویزیون اغلب به‌عنوان مجری یا میزبان برنامه‌های مختلف مانند اخبار، برنامه‌های زنده، مصاحبه‌ها و برنامه‌های سرگرمی فعالیت می‌کنند. این گویندگان باید توانایی ارتباط با مخاطب، لحن مناسب و مهارت در پاسخگویی فوری به سوالات را داشته باشند. صدای خوب و قدرت مدیریت شرایط مختلف از الزامات این نوع گویندگی است.
گویندگی کتاب‌های صوتی
گویندگان کتاب‌های صوتی به خواندن و ضبط کتاب‌های مختلف می‌پردازند. برای این کار باید بیان دقیق و احساس متناسب با محتوای کتاب داشته باشند. گویندگان کتاب‌های صوتی باید لحن و تن صدا را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که مخاطب جذب داستان یا محتوای علمی کتاب شود و از شنیدن آن لذت ببرد.
گویندگی تبلیغات
در این کار، گوینده در تبلیغ محصولات، خدمات یا برندهای مختلف همکاری می‌کند. صدای گوینده تیزر باید جذاب و تاثیر گذار باشد تا توجه مخاطب را جلب کند. گوینده‌های تبلیغات باید لحن و آهنگی مناسب با محصول یا برند داشته باشند، زیرا صدای آن‌ها بر برداشت مخاطب از محصول تاثیر مستقیم دارد.
گویندگی پادکست
گویندگان پادکست نیز در تولید و اجرای پادکست‌ها در موضوعات مختلف همکاری می‌کنند. این گویندگان باید توانایی برقراری ارتباط نزدیک با مخاطب و انتقال اطلاعات به شکل صمیمانه و جذاب را داشته باشند. پادکست‌ها اغلب درباره موضوعات تخصصی، آموزشی، داستانی و تفریحی هستند و گوینده باید تسلط کامل بر موضوع داشته باشد.
گویندگی خبری
گوینده خبر ارائه اخبار و اطلاعات روز به‌طور دقیق و مختصر بر عهده دارد. این گویندگان باید توانایی انتقال اخبار به شکل رسمی و بدون احساسات زیاد داشته باشند. گویندگی خبری نیازمند تسلط بر اخبار روز، تحلیل درست اطلاعات و لحن رسمی است.
نریشن
نریشن صداهای پس‌زمینه‌ای هستند که در فیلم‌ها، برنامه‌های تلویزیونی و پروژه‌های ویدیویی مختلف استفاده می‌شوند. این نوع گویندگی می‌تواند به صورت رسمی یا غیررسمی باشد و بیشتر بر توصیف و ارائه اطلاعات به مخاطب تمرکز دارد. لحن و تن صدای گوینده باید با موضوع و فضای ویدیو هماهنگ باشد.
ارسال رزومه برای آگهی‌های استخدام گوینده و دوبلور
چگونه گوینده شویم؟
بعد از اینکه به جواب گوینده کیست رسیدیم و با انواع مشاغل این حوزه آشنا شدیم، وقت آن است راه ورود به این حوزه را یاد بگیریم. اگر به دنبال این هستید که بدانید برای دوبلور شدن چه رشته ای باید بخوانیم باید بگوییم رشته گویندگی در دبیرستان یا دانشگاه وجود ندارد. رشته گویندگی در دانشگاه تهران نیز به صورت یک رشته مستقل تدریس نمی‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند به رشته گویندگی بدون کنکور وارد شوند یا در آموزشگاه‌های خصوصی در این رشته ثبت نام کنند. در ادامه مراحل ورود به این حرفه را به‌صورت گام به گام توضیح دادیم:
شرکت در دوره‌های آموزشی گویندگی
برای کسب دانش و مهارت‌های لازم، شرکت در دوره‌های آموزشی معتبر ضروری است. برخی آموزشگاه‌های گویندگی و اساتید با تجربه نیز می‌توانند نکات ارزشمندی را در اختیار شما قرار دهند و به شما در شناخت و تقویت نقاط قوت خود کمک کنند.
تمرین مداوم و کار روی مهارت‌های صداسازی
با تمرین مستمر بر روی صداسازی و تلفظ، می‌توانید کیفیت صدای خود را بهبود داده و دامنه صدای خود را گسترش دهید. تمرینات تنفسی و تلفظ به شما کمک می‌کنند تا به صدای پایدارتر و حرفه‌ای‌تر دست یابید. همچنین، خواندن متون با لحن‌های مختلف، تمرینی مناسب برای بهبود توانایی بیان است.
ساخت نمونه کار
یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای ورود به بازار کار گویندگی، تهیه یک دمو یا نمونه کار است. نمونه کار شما باید شامل سبک‌های مختلف گویندگی مانند تبلیغات، نریشن و خواندن کتاب باشد. این نمونه‌ها به کارفرما‌ها کمک می‌کنند تا با استعداد و توانایی‌های شما آشنا شوند.
ثبت‌نام در استودیوها و وب‌سایت‌های کاریابی گویندگی
بسیاری از استودیوهای صدا و سایت‌های کاریابی، فرصت‌هایی برای گویندگی دارند. می‌توانید با ثبت‌نام در این مراکز و بارگذاری نمونه کارهای خود، در پروژه‌های مختلف شرکت کنید. سایت‌های تخصصی گویندگی نیز به شما امکان می‌دهند تا با پروژه‌های مختلف از جمله کتاب صوتی، تبلیغات و نریشن آشنا شوید.
شرکت در آزمون‌ها و مصاحبه‌های گویندگی
برخی از مراکز و استودیوها برای پذیرش گویندگان جدید، آزمون‌های عملی برگزار می‌کنند. شما باید آمادگی لازم برای شرکت در این آزمون‌ها را داشته باشید و از مهارت‌های خود به بهترین شکل استفاده کنید.
ابزارها و تجهیزات مورد نیاز گویندگان حرفه‌ای
گویندگان حرفه‌ای برای دستیابی به بهترین کیفیت صدا و تولید محتوای صوتی با کیفیت، به ابزارها و تجهیزاتی نیاز دارند که بتوانند صدا را به‌صورت واضح، تمیز و حرفه‌ای ضبط کنند. در ادامه به تجهیزات مهمی که گویندگان حرفه‌ای معمولاً از آن‌ها استفاده می‌کنند، می‌پردازیم:
میکروفون حرفه‌ای
میکروفون، اصلی‌ترین ابزار کار یک گوینده مستقل است. انتخاب میکروفون مناسب به کیفیت ضبط و واضح بودن صدا کمک می‌کند. میکروفون‌های کاندنسر به دلیل حساسیت بالا و دقت بالا در ضبط صدا، از بهترین گزینه‌ها برای گویندگان حرفه‌ای به‌شمار می‌روند.
کارت صدای حرفه‌ای
برای اتصال میکروفون به کامپیوتر و ضبط صدای باکیفیت، استفاده از یک کارت صدای حرفه‌ای ضروری است. کارت‌های صدا با تبدیل سیگنال آنالوگ به دیجیتال، امکان ضبط صدای بدون نویز و با کیفیت بالا را فراهم می‌کنند.
هدفون مانیتورینگ
هدفون‌های مانیتورینگ به گوینده کمک می‌کنند تا صدای خود را به‌صورت دقیق بشنود و کیفیت و وضوح آن را چک کند. هدفون‌های معمولی ممکن است صدا را به‌درستی منتقل نکنند؛ در حالی‌که هدفون‌های مانیتورینگ، صدا را بدون افزودن تأثیرات اضافی پخش می‌کنند
پاپ فیلتر
پاپ فیلتر وسیله‌ای است که جلوی میکروفون قرار می‌گیرد و صداهای اضافی ناشی از بعضی حروف مانند “پ” و “ت” را کاهش می‌دهد.
صداگیر
صداگیرها که به‌صورت نیم‌دایره‌ای پشت میکروفون قرار می‌گیرند، انعکاس صدا را کاهش می‌دهند و باعث می‌شوند صدای ضبط شده خالص‌تر و بدون اکو باشد.
آینده شغلی و بازار کار گویندگی
با رشد روزافزون پادکست‌ها، کتاب‌های صوتی، ویدئوها و محتواهای دیجیتال، تقاضا برای گویندگان حرفه‌ای به شدت افزایش خواهد یافت. بسیاری از برندها و شرکت‌ها برای تبلیغات، معرفی محصولات و خدمات، و تولید محتوای آموزشی به گویندگان نیاز دارند. این نیاز به تولید محتوای صوتی به گویندگان فرصت‌های بیشتری برای کار و همکاری به وجود می‌آورد.
جمع‌بندی
در این مقاله به سوال گوینده کیست پاسخ کامل و جامعی دادیم و از مهارت‌ها، ویژگی‌ها و راههای ورود به این حرفه صحبت کردیم. گویندگی حرفه‌ای پر از خلاقیت و پویا است که با تقویت مهارت‌های مورد نیاز و تمرین و تکرار می‌شود به آن وارد شد و در پروژه‌های مختلف همکاری کرد.