در حال حاضر، باتوجه به رشد صنایع مختلف از جمله پروژههای ساختمانی و عمرانی، نیاز به شغل کارگر ساده نیز افزایش پیدا کرده است؛ بهگونهای که در برخی صنایع، با کمبود کارگر مواجه شده و به همین دلیل، روزانه با آگهی های استخدام کارگر ساده بسیاری روبهرو هستیم. این حرفه دارای چالشها و مشکلات متعددی است. اما آیا شغل کارگری ساده با وجود این سختیها، در زیرمجموعه مشاغل سخت قرار میگیرد؟
در این مقاله علاوه بر پاسخ به سوال متداول «کارگر ساده کیست؟»، به همه چیز درباره شغل کارگر ساده پرداخته، سختیها و چالشهای شغل کارگری ساده را بررسی نموده، انواع مشاغل سخت را معرفی کرده و به این سوال که آیا شغل کارگر ساده جزو مشاغل سخت قرار میگیرد یا خیر، پاسخ خواهیم داد.
معرفی انواع مشاغل حوزه کارگری
امروزه شغلهای کارگری متنوعی وجود دارد که در صنایع و حوزههای کاری مختلف انجام میشوند. برخی از این انواع شغل کارگری که در آگهی های استخدام کارگر ساده نیز مشاهده میشوند، عبارتاند از:
• کارگر ساختمانی: افرادی که در حوزه ساخت و ساز و تعمیرات ساختمانها و سازههای عمومی مشغول به کار هستند.
• کارگر کشاورزی: افرادی که در زمینه کشاورزی و دامپروری فعالیت میکنند و به کشت زمین، نگهداری از دام و مراقبت از محصولات کشاورزی میپردازند.
• کارگر تولید: افرادی که در خطوط تولید محصولات مختلف مانند کارخانههای تولید خودرو، الکترونیک یا مواد غذایی مشغول به کار هستند.
• کارگر نظافتی: افرادی که در حوزه تمیزکاری و نظافت محیطهای مختلف از جمله ساختمانها، دفاتر و مکانهای عمومی مشغول به کار میشوند.
• کارگر جادهسازی: افرادی که در حوزه ساخت و نگهداری جادهها و زیرساختهای جادهای مشغول به کار هستند.
• کارگر رستوران: افرادی که در صنعت رستورانداری فعالیت میکنند. از جمله وظایف کارگر ساده در رستوران میتوان به وظایفی همچون پذیرایی مشتریان، تمیزکاری و کمک به آشپزان اشاره کرد.
• کارگر انبار: افرادی که در انبارها و در زمینه انبارگردانی مشغول به کار هستند و مسئولیت مرتبط با مواد و کالاهای مخزنی را بر عهده دارند.
• کارگر حمل و نقل: افرادی که در زمینه حمل و نقل کالاها و مسافران بهوسیله وسایل نقلیه مختلف فعالیت میکنند که از جمله وظایف این کارگران میتوان به حمل بار اشاره کرد.
• کارگر ساخت و تعمیر ماشینآلات: افرادی که در زمینه تعمیر و نگهداری ماشینآلات صنعتی و تجهیزات فنی فعالیت دارند.
• کارگران خدماتی: این دسته شامل افرادی است که در زمینه خدمات متنوعی مانند خدمات خودرو، خدمات بهداشتی، خدمات اسباب کشی و خدمات به مشتریان فعالیت میکنند.
این فهرست تنها چند نمونه از انواع مشاغل کارگری است و شغلهای بسیار دیگری نیز وجود دارند که متعلق به حوزه کارگری هستند.
کارگر ساده کیست؟
در پاسخ به سوال «کارگر ساده کیست؟» باید پاسخ داد که کارگر ساده یکی از شغلهای مهم و پایهای در اکثر صنایع و حوزههای کاری است. این شغل به افرادی اشاره دارد که بیشتر وظایفشان بهصورت فیزیکی و دستی انجام میشود و اغلب بهعنوان نیروی کار پایه در محیطهای کاری مختلف، ایفای نقش میکنند.
از جمله مهمترین وظایف کارگر ساده که معمولاً در قرارداد او با کارفرما نیز ذکر میشود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• تمیزکاری: این وظیفه شامل تمیزکاری محیطهای مختلف از جمله دفاتر، رستورانها، فروشگاهها و مکانهای عمومی است.
• حمل و نقل: برخی کارگران ساده در زمینه حمل و نقل کالاها یا مواد بهوسیله وسایل نقلیه مختلف مشغول به کار هستند. کارگران باربری و کارگران اسباب کشی نیز این وظیفه را بر عهده دارند.
• کمک به تولید: در بسیاری از کارخانهها و واحدهای تولیدی، کارگران ساده وظیفه کمک به خط تولید و تولید محصولات را بر عهده دارند.
• وظایف رستورانداری: در صنعت رستورانداری، کارگران ساده وظایفی مانند پذیرایی مشتریان، تمیزکاری سفرهها، پذیرش سفارشات و کمک به آشپزان را انجام میدهند.
• کارهای ساختمانی: در پروژههای ساختمانی، کارگران ساده وظیفههایی مانند حمل و برداشت مصالح و نصب و نگهداری سیستمهای ساختمانی را انجام میدهند.
• کارگران انبار: این افراد مسئول نگهداری مواد و کالاها در انبارها هستند و باید مسئولیت نظارت بر موجودیها را بر عهده داشته باشند.
• وظایف خدماتی: کارگران ساده ممکن است در زمینه ارائه خدمات خودرو، خدمات بهداشتی، خدمات تمیزکاری و خدمات به مشتریان فعالیت کنند.
این توضیحات تنها بخشی از وظایف کارگر ساده است؛ این موضوع که دقیقاً چه وظایفی به او واگذار میشود، بسته به حوزه کاری و محیط کاری او متغیر است. کارگر ساده عنصری اساسی در اقتصاد و تولید کشورها بوده و نقش مهمی در جامعه دارد.
معرفی فرصتهای شغلی برای شغل کارگر ساده در حوزههای مختلف
در بخش قبل به معرفی شغل کارگر ساده پرداختیم. در این بخش به معرفی تعدادی از فرصتهای استخدام کارگر ساده صبح امروز تهران و شهرستانها در حوزههای مختلف خواهیم پرداخت.
حوزه ساختمانسازی
فرصتهای استخدامی مختلفی برای عنوان شغلی کارگر ساده در سازمانهای دولتی و خصوصی حوزه ساختمانسازی وجود دارد. وظایف این کارگر ساده گوناگون بوده و میتواند در زمینه نظافت، نقاشی، نصب تجهیزات و حتی ساخت برخی اجزای سازهای مشغول به کار شود.
معمولا میزان حقوق کارگر ساده در این حوزه نسبتا بالا خواهد بود. کارگران ساده در حوزه ساختمانسازی در صورت مهاجرت نیز میتوانند درآمد مناسبی داشته باشند.
حوزه کشاورزی و دامپروری
حوزه کشاورزی و دامپروری فرصتهای زیادی را برای کارگران ساده ارائه میدهد. کاشت و برداشت محصولات، نگهداری از حیوانات و اجرای وظایف مربوط به اداره یک مزرعه، از فرصتهایی هستند که این افراد میتوانند به آنها پرداخته و درآمد کسب کنند.
حوزه خدماتی و نگهداری
حوزه خدمات، نظافت داخلی و خدمات نگهداری از فضاهای عمومی نیز از مهارتهای کارگران ساده استفاده میکند. پستهایی مانند نگهبانی، نظافت و نگهداری فضاهای سبز، فرصتهای استخدامی مناسبی برای شغل کارگر ساده هستند.
حوزه صنعت و تولید
کارگران ساده در حوزه صنعت در خطوط تولید و برای انجام فعالیتهای مختلف همچون عملیات ماشینی و بستهبندی محصولات مشغول به کار میشوند. این موقعیتهای شغلی به دقت و توانایی کار دستی نیاز دارند.
حوزه حملونقل و لجستیک
کارگران ساده در حوزه حملونقل، میتوانند بهعنوان رانندگان موتورسیکلت یا خدمه در واحدهای حملونقل و لجستیک مشغول به کار شوند. این شغلها از مهارتهای ارتباطی و توانایی کار در شرایط متغیر بهره میبرند.
صنایعدستی و هنری
کارگران ساده میتوانند در صنایعدستی و هنری مشغول به تولید محصولات دستساز شوند. این شغلها نیازمند خلاقیت و دقت در اجرای هنرهای مختلف هستند.
خدمات غذایی و رستورانی
همانطور که در رسانههای کاریابی همچون کانال استخدام نیز مشاهده میشود، در بخش خدمات غذایی، فرصتهای استخدامی مناسبی برای شغل کارگر ساده وجود دارد. از جمله این موقعیتهای شغلی میتوان به پستهایی مانند ارائه سرویس غذایی، نظافت و کمک به فعالیتهای رستوران اشاره کرد. این شغلها به انعطافپذیری و تعامل اجتماعی نیاز دارند.
صنعت بازاریابی و فروش
شغلهای بازاریابی و فروش نیز برای کارگران ساده فرصتهای خوبی ارائه میدهند. این افراد میتوانند در بخشهای فروش، پخش و تبلیغات مشغول به کار شوند و با موفقیت محصولات را به مشتریان معرفی کنند.
حوزه بازیافت و مدیریت پسماند
کار در حوزه بازیافت و مدیریت پسماند یک فرصت شغلی پایدار برای کارگران ساده است. جمعآوری و دورریز مواد بازیافتی و مدیریت صحیح پسماند از وظایف این حوزه است.
مهارتهای فنی موردنیاز برای شغل کارگر ساده
از جمله مهارتهای فنی موردنیاز برای شغل کارگر ساده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مهارتهای دستی
مهارتهای دستی شامل توانایی استفاده از ابزارهای دستی، دقت در انجام کارهای دستی و قابلیت اجرای وظایفی مانند برش، جوشکاری یا ساخت سازههای ساده است.
توانمندی در استفاده از ابزارهای مکانیکی
برای بسیاری از شغلهای کارگر ساده، استفاده از ابزارهای مکانیکی اساسی است. توانمندی در استفاده از ابزارهایی مانند چکش، مته، تراشهای برقی و… اهمیت زیادی دارد.
تعمیرات ساده و نگهداری تجهیزات
این مهارت شامل توانایی تعمیر ابزارها و تجهیزات ساده و همچنین نگهداری منظم آنها میشود. افرادی که بتوانند تعمیرات ساده را انجام دهند، بهراحتی میتوانند در بسیاری از مشاغل کارگر ساده موفق باشند.
توانمندی در خواندن نقشهها و طراحیها
بسیاری از وظایف کارگران ساده نیاز به خواندن و درک نقشهها و طراحیها دارند. این مهارت اهمیت زیادی در اجرای صحیح وظایف مرتبط با ساخت و تولید دارد.
توانایی در استفاده از ابزارهای اندازهگیری
دقت در اندازهگیری و توانایی استفاده از ابزارهای اندازهگیری مانند متر، کالیپر و ابزارهای مشابه برای ایجاد قطعات یا اجرای دقیق وظایف از مهارتهای اساسی شغل کارگر ساده محسوب میشود.
مهارتهای نرم موردنیاز برای شغل کارگر ساده
از جمله مهارتهای نرم موردنیاز برای شغل کارگر ساده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
انعطافپذیری
کارگران ساده باید قابلیت سازگاری با شرایط متغیر و چالشهای ناگهانی را داشته باشند. انعطافپذیری در تغییرات برنامه کاری و اجرای وظایف مختلف از مهارتهای اصلی یک کارگر ساده است.
همکاری و تعامل اجتماعی
کارگران ساده بسیاری از وظایف خود را در قالب تیم انجام میدهند. توانایی در همکاری و ارتباط مؤثر با همکاران جهت اجرای بهتر وظایف و بهبود فرایندهای کاری حائز اهمیت است.
مهارتهای ارتباطی
توانایی ارتباط موثر با مدیران و همکاران از جمله مهارتهای ضروری برای یک کارگر ساده است. ارتباطات سالم میتواند به اجرای صحیح وظایف و پیشرفت حرفه ایشان کمک کند.
مهارتهای حل مسئله
کارگران ساده با چالشها و مسائل متعددی مواجه هستند. توانایی در تجزیهوتحلیل مسائل و ارائه راهحلهای موثر مهارتی کلیدی برای پیشرفت در این شغل محسوب میشود.
توانمندی در مدیریت زمان
مدیریت زمان برای اجرای بهتر وظایف و جلوگیری از تاخیرها از اهمیت بسیاری برخوردار است. کارگران ساده باید بتوانند وظایف خود را با موفقیت در زمان مقرر انجام دهند.
پیشرفت حرفهای
توانمندی بهبود مستمر و پیشرفت در مهارتها، یکی دیگر از مهارتهای نرم موردنیاز برای شغل کارگر ساده است. توجه به افزایش مهارتها و بهروز بودن با تکنولوژی و فرایندهای جدید برای کارگران ساده امکان پیشرفت را فراهم میکند.
مهارتهای کنترل و مدیریت استرس
توانایی کنترل استرس در شرایط تحتفشار، یکی از مهارتهای اساسی برای کارگران ساده است. این مهارت کمک میکند تا کارگران ساده با شرایط دشوار بهتر کنار بیایند و کیفیت اجرای وظایف را حفظ کنند.
اخلاق حرفهای
رفتار اخلاقی و حرفهای در محل کار به اعتبار فرد و اثرگذاری در تیم کمک میکند. پایبندی به اصول اخلاق حرفهای، رفتارهای مثبت را ترویج میدهد.
تعهد و انگیزه شخصی
تعهد به انجام وظایف به بهترین شکل ممکن و انگیزه شخصی برای پیشرفت در حرفه از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. این مهارتها به افراد کمک میکنند تا به اهداف حرفهای خود دست یابند.
توانایی در تعامل با مشتریان یا همکاران
در برخی از مشاغل، کارگران ساده نیازمند تعامل با مشتریان یا همکاران خود هستند. توانایی برقراری ارتباط مثبت، حل مشکلات و ایجاد تجربه رضایتبخش برای مشتریان از اهمیت بالایی برخوردار است.
مهارتهای نرم مطرح شده، مهارتهای مهمی برای کارگران ساده هستند تا کارگران بتوانند به بهترین شکل، وظایف خود را انجام دهند و به محیط کاری بهتری دست یابند. این مهارتها از جمله عوامل موثر در موفقیت حرفهای این افراد محسوب میشوند.
مطلب مرتبط: اهمیت و نقش کارگر ساده در صنایع مختلف
سختیها و چالشهای شغل کارگری ساده
در بخش قبل، به این سوال که کارگر ساده کیست، پاسخ داده و مهمترین وظایف این شغل را معرفی نمودیم. اما همانطور که پیشتر گفتیم، شغل کارگری ساده، مانند هر شغل دیگری، دارای چالشها و سختیهای خود است. در ادامه به برخی از این چالشها و سختیهای موجود در شغل کارگری ساده اشاره خواهیم کرد:
فشار ذهنی و روحی
کارگران ساده ممکن است با فشارهای روحی و ذهنی مواجه شوند؛ بهویژه اگر کارشان تکراری و خستهکننده باشد، احتمال این پیامد افزایش پیدا میکند.
فیزیکی بودن کار
بسیاری از شغلهای کارگری ساده فیزیکی هستند و نیاز به تلاش بدنی و قدرت فیزیکی دارند. این موضوع میتواند منجر به خستگی و آسیبهای عضلانی و اسکلتی شود.
محیط کاری نامساعد
بسیاری از کارگران ساده در محیطهای کاری نامساعدی مانند محیطهای گرم، سرد، آلوده به گردوغبار یا صداهای بلند کار میکنند که این موارد به سلامتی آنها آسیب میزند.
دستمزد پایین
بسیاری از شغلهای کارگری ساده دستمزد پایینی دارند که ممکن است باعث مشکلات مالی برای کارگران شود و به تأمین نیازهای روزمره آنها کمک چندانی نکند.
کمبود تسهیلات ایمنی و بهداشتی
برخی مکانهای کاری، به تدابیر ایمنی و بهداشتی کافی پایبند نیستند که این موضوع میتواند خطراتی را برای کارگران ایجاد کند.
عدم امکانات اجتماعی
برخی کارگران ساده بدون مزایا و امکانات اجتماعی نظیر بیمه بهداشتی و درمانی، بیمه تکمیلی، مرخصی و بازنشستگی کار میکنند که این موضوع میتواند زندگی شخصی و اقتصادی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. البته در برخی موارد نیز کارفرمایان به تامین این امکانات کمک کرده و امکان استخدام کارگر ساده با جای خواب را فراهم میکنند.
پیشرفت شغلی محدود
در بسیاری از شغلهای کارگری ساده، فرصتهای پیشرفت شغلی محدودترند و افراد ممکن است در مسیر حرفهای خود، بدون تغییر باقی بمانند.
در نهایت، مهم است که مسئولان و کارفرماها توجه کافی به ایمنی، بهداشت و شرایط کاری کارگران ساده داشته باشند، از پیشرفت کارگران حمایت نمایند و تلاش کنند تا شرایط کاری بهبود یابد.
انواع مشاغل سخت و زیانآور
در بخشهای قبل به سوال کارگر ساده کیست، پاسخ داده و بخشی از چالشها و مشکلات شغل کارگری ساده را بیان نمودیم. حال برای پاسخ به این سوال که آیا این حرفه در زیرمجموعه مشاغل سخت قرار میگیرد یا خیر، باید در ابتدا با مشاغل سخت و زیانآور از نظر قانون کار آشنا شویم.
مشاغل سخت و زیانآور در قانون کار به دو گروه الف و ب تقسیم میشوند. در ادامه توضیحاتی درباره هر دو گروه داده و لیست مشاغل سخت و زیانآور را ارائه خواهیم کرد.
گروه الف: در این گروه، مشاغلی قرار میگیرند که با فراهمکردن تمهیدات ایمنی توسط کارفرما، سختی آنها قابل حذف است. به این معنا که اگر تمهیدات ایمنی و بهداشتی موردنیاز توسط کارفرما فراهم شود، کارگران در انجام این مشاغل با خطری جدی روبهرو نیستند. مثالهایی از مشاغل این گروه عبارتاند از جوشکاری و تراشکاری.
گروه ب: در این گروه، مشاغلی قرار میگیرند که با وجود تمهیدات بهداشتی و ایمنی، سختی و زیانآوری آنها به طور کامل حذف نمیشود؛ بلکه تنها شدت سختی و زیانآوری آنها کاهش مییابد. این مشاغل معمولاً با خطرات جدی و زیانهای قابلتوجهی همراه هستند. مثالهایی از مشاغل این گروه عبارتاند از کار در معادن، کار در مخازن سربسته، غواصی و کار در مکانهایی با فشار زیاد مانند کار در چاهها و دکلها.
لیست مشاغل سخت و زیانآور طبق قانون کار به شرح زیر است:
• کار در معدن
• کار در مخازن سرپوشیده مانند حفر قنات، چاه و فاضلاب
• کار استخراج
• کار مداوم در نزدیکی کورههای ذوب و همچنین تخلیه و حمل مواد مذاب از این کورهها
• کار در کارگاههای سختی همچون کارگاه سالامبورسازی و رودهپاککنی
• کار در واحدهای دامداری و طیوری که بهصورت مداوم به جمعآوری، جابهجایی و انبار کود میپردازند.
• کار مستمر در ارتفاعهای بیش از 5 متر و فضاهای باز مانند داربست و دکل
• کار بر روی خطوط و پستهای انتقال برق با فشار 63 کیلوولت و بیشتر
• کار در مشاغل مرتبط با آسفالت خیابانها از جمله پخت آسفالت دستی، قیرپاشی و شنپاشی
• کارهای مرتبط با عملیات جوشکاری در مخازن
• کار با مواد رادیواکتیو و یا کارهایی که به دلیل قرارگرفتن مداوم در معرض اشعه، امکان ابتلا به بیماری وجود دارد.
• کار در مکانهایی با فشار زیاد مانند غواصی
• کار در آتشنشانی
• کار با مواد شیمیایی مانند سمپاشی مزرعهها، ضدعفونی مرغداریها و طویلهها و یا اشتغال در زمینه تولید حشرهکش و سموم شیمیایی
• کار در محیطهای پر سروصدایی که امکان ایجاد بیماریهای گوش و یا ازدستدادن شنوایی وجود داشته باشد.
• کار در محیطهای پر ارتعاش
• خبرنگاری
• کار در ندامتگاهها و زندانها در صورت ارتباط مستقیم با زندانیان
• کار در مراکز رواندرمانی در صورت ارتباط مستقیم با بیماران روانی
• رانندگان مسافربری درونشهری و برونشهری، حملونقل بار و رانندگان وزارت راه و شهرسازی در جادهها
• افراد شاغل در زمینه علوم آزمایشگاهی، فوریتهای پزشکی، مامایی و هوشبری و زیرمجموعه آنها
بهاینترتیب، این مشاغل به دلیل خطرات و شرایط خاصی که دارند، در دسته مشاغل سخت و زیانآور قرار میگیرند و نیاز به تدابیر خاصی برای حفاظت از کارگران دارند.
آیا شغل کارگری ساده جزو مشاغل سخت قرار میگیرد؟
در بخش ابتدایی به این سوال که کارگر ساده کیست، پاسخ دادیم. باتوجه به توضیحات بیان شده و همچنین، بر اساس لیست مشاغل سخت و زیانآور، میتوان نتیجه گرفت که در حال حاضر، شغل کارگری ساده جزو مشاغل سخت نیست.
اما باتوجه به قوانین و مقررات مربوط به تعیین مشاغل سخت و زیانآور، اگر فردی مشغول به فعالیت در شغل سخت و زیانآوری است که در لیست این مشاغل وجود ندارد، میتواند درخواست خود را برای تعیین شغل خویش بهعنوان یک شغل سخت مطرح کند. این درخواست باید به تأیید اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی استان برسد. اگر این درخواست تأیید شود، شغل او بهعنوان یک شغل سخت تشخیص داده میشود و از زمان تایید درخواست، او میتواند از مزایای مرتبط با مشاغل سخت استفاده کند.
برای کارگران ساده نیز این روند معتبر است. اما برای این کار دو شرط مهم وجود دارد. کارگر باید مشمول قانون کار بوده و بیمه تامین اجتماعی داشته باشد.
بنابراین، اگر کارگران ساده تحت پوشش قانون کار و بیمه تامین اجتماعی قرار دارند، میتوانند درخواست خود را برای تعیین شغل خویش بهعنوان شغل سخت، مطرح کرده و در صورت تأیید، از مزایای مرتبط با مشاغل سخت، بهرهمند شوند.
سخن پایانی
در این مقاله علاوه بر پاسخ به سوال متداول «کارگر ساده کیست؟»، به همه چیز درباره شغل کارگر ساده پرداخته، سختیها و چالشهای شغل کارگری ساده را بررسی نموده، انواع مشاغل سخت را معرفی کرده و به این سوال که آیا شغل کارگر ساده جزو مشاغل سخت قرار میگیرد یا خیر، پاسخ دادیم. شغل کارگری ساده ممکن است در زیرمجموعه مشاغل ساده نظر گرفته شود، اما نقش او در جامعه و اقتصاد بسیار اساسی است. در نتیجه، باید شرایط بهتری برای آنها ایجاد شود تا بتوانند زندگی بهتری داشته باشند.