با توجه به اینکه امروزه برای انجام تمامی امور در بخش‌های مختلف اقتصادی، خانگی، آموزشی، خدماتی و صنعتی به نیروی برق نیاز داریم، شغل تکنسین برق در زندگی روزمره ما اهمیت زیادی دارد. برقکارها با بهره‌گیری از دانش فنی و مهارت‌های عملی خود، به طراحی مدار‌های الکتریکی، نصب و سیم‌کشی تجهیزات برقی و همچنین بررسی و عیب‌یابی مشکلات برقی می‌پردازند. وضعیت بازار کار این حرفه مناسب است و تکنسین‌های برق می‌توانند در پروژه‌های مختلفی فعالیت کرده و نقش مهمی در حفظ و بهبود عملکرد سیستم‌های برقی ایفا کنند. در ادامه بیشتر با شغل تکنسین برق آشنا خواهید شد.
تکنسین برق کیست؟
شاید شغل تکنسین برق به ظاهر یک شغل ساده به نظر برسد که تنها نیازمند آشنایی با سیستم‌های برقی است؛ اما در واقع این شغل یکی از حساس‌ترین و تخصصی‌ترین حرفه‌ها است که به مهارت و دانش فنی بالایی نیاز دارد. برقکارها نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند، زیرا وظیفه برق‌رسانی به ساختمان‌ها، دستگاه‌ها یا تجهیزاتی که به جریان الکتریکی نیاز دارند، برعهده این افراد است.
شغل تکنسین برق به دو شاخه اصلی تقسیم می‌شود: برقکار عمومی و برقکار صنعتی. برقکار عمومی معمولاً در فضا‌های مسکونی، تجاری، اداری و مکان‌های مشابه فعالیت می‌کند. وظایف یک برقکار عمومی شامل نصب، تعمیر و نگهداری سیستم‌های برقی مختلف از جمله سیستم‌های روشنایی، کلید و پریز، سیم‌کشی‌های داخلی و حتی نصب و تعمیر آیفون است.
یک برقکار صنعتی در محیط‌های صنعتی مانند کارگاه‌ها، کارخانه‌ها و واحد‌های تولیدی کار می‌کند. کار او برق‌رسانی به تجهیزات سنگین، ماشین‌آلات و سیستم‌های صنعتی پیچیده است. برقکاران صنعتی باید توانایی کار با تجهیزات پیچیده و پیشرفته را داشته و قادر باشند که مشکلات برقی سیستم‌های بزرگ را به سرعت شناسایی و رفع کنند.
نحوه ورود به شغل تکنسین برق
شما می‌توانید از طریق یادگیری عملی و کسب تجربه تحت نظارت یک برقکار باتجربه و استادکار، مهارت‌های مورد نیاز برای ورود به شغل تکنسین برق را به دست آورید. همچنین، پس از گذراندن سال اول دبیرستان، می‌توانید وارد شاخه کار و دانش شده و در رشته‌هایی مانند برق صنعتی، تعمیر ماشین‌آلات الکتریکی، برق ساختمان و تابلوسازی برق صنعتی تحصیل کرده یا در شاخه فنی و حرفه‌ای در رشته‌های برق و الکتروتکنیک و الکترونیک ادامه تحصیل دهید.
تکنسین‌های برق بسته به تخصص خود می‌توانند در محیط‌های مختلفی مانند کارخانه‌ها و مراکز صنعتی، ساختمان‌های تجاری و مسکونی و ادارات فعالیت کنند. هرچه مهارت‌های بیشتری در این حرفه کسب کنید، شانستان برای ورود به پروژه‌های بزرگ‌تر افزایش می‌یابد. همچنین، بسیاری از برقکاران با راه‌اندازی کسب‌وکار مستقل خود، به‌صورت آزاد کار می‌کنند. برای استخدام در این زمینه، مهارت و تجربه مهم‌تر از مدرک تحصیلی تکنسین برق است.
بازار کار این حرفه به دلیل نیاز دائمی به خدمات برقی در حوزه‌های مختلف وضعیت مناسبی دارد و می‌توان برای آن چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای را متصور شد. البته واضح است که برق‌کارانی که تخصص و تجربه بیشتری دارند، از فرصت‌های شغلی بهتری با درآمد بیشتر بهره‌مند خواهند شد.
برای مشاهده فرصت‌های استخدام تکنسین برق صنعتی، استخدام تکنسین برق در عسلویه، استخدام تکنسین برق ساختمان و… می‌توانید سری به سایت‌های کاریابی معتبر بزنید. اگر می‌خواهید با شرکت در آزمون وارد این حوزه شوید، نمونه سوالات استخدامی تکنسین برق را بررسی کنید.
شرح وظایف شغل تکنسین برق
شرح وظایف کارشناس برق و تأسیسات می‌تواند با شرح وظایف تکنسین برق ساختمان متفاوت باشد. در این بخش به بررسی وظایف کلی در این حرفه می‌پردازیم.
طراحی و نصب سیستم‌های برقی
یکی از وظایف کلیدی در شغل تکنسین برق، طراحی و نصب سیستم‌های برقی است. این فرآیند شامل تعیین مسیر‌های سیم‌کشی و انتخاب تجهیزات مناسب می‌شود. برقکار باید با درک کاملی از نقشه‌های الکتریکی و چیدمان ساختمان‌ها، بتواند بهترین مسیر‌ها را برای سیم‌کشی تعیین کند. علاوه بر این، نصب صحیح تجهیزات برقی، از جمله پریز‌ها، کلید‌ها و سیستم‌های روشنایی، نیازمند دقت بالا و آشنایی با استاندارد‌ها در این زمینه است. برقکار باید مطمئن شود که سیستم‌های نصب‌شده به طور ایمن و کارآمد عمل می‌کنند.
لازم است که تکنسین برق در طراحی و نصب سیستم‌های برقی به نیاز‌های خاص هر پروژه توجه کند. همچنین برقکار باید اطمینان حاصل کند که سیستم‌های نصب‌شده قابلیت ارتقاء و نگهداری آسان را دارند. با توجه به پیچیدگی‌های روزافزون تجهیزات برقی، نقش برقکارها در طراحی و نصب سیستم‌های برقی بیش از پیش اهمیت یافته است.
آشنایی کامل با موارد ایمنی و دستورالعمل‌ها
ایمنی در شغل تکنسین برق یکی از مهم‌ترین جنبه‌های این حرفه است و برقکاران باید با تمامی موارد ایمنی و اصول و دستورالعمل‌های مرتبط با کارشان به خوبی آشنا باشند. این آشنایی شامل شناخت خطرات احتمالی ناشی از کار با برق، مانند شوک الکتریکی، آتش‌سوزی و آسیب به تجهیزات و همچنین رعایت استاندارد‌های ایمنی هنگام نصب و نگهداری سیستم‌های برقی است. برقکاران باید اطمینان حاصل کنند که تمامی تجهیزات و سیستم‌ها مطابق با قوانین و مقررات ایمنی نصب و استفاده می‌شوند تا از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری شود.
همچنین، برقکاران باید همواره از جدیدترین دستورالعمل‌ها و قوانین مطلع باشند. زیرا فناوری‌ها و تجهیزات برقی به سرعت در حال تغییر و پیشرفت هستند. آموزش‌های مداوم و به‌روزرسانی‌های فنی به برقکاران کمک می‌کنند تا بتوانند با حفظ بالاترین سطح ایمنی، به وظایف خود عمل کنند. به علاوه، برقکاران باید توانایی شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه را داشته باشند تا محیط کاری ایمن‌تری را برای خود و دیگران فراهم کنند.
نصب تجهیزات حفاظتی
نصب و سیم‌کشی تجهیزات حفاظتی یکی دیگر از وظایف مهم در شغل تکنسین برق است که شامل تجهیزاتی مانند فیوز‌ها، مدارشکن‌ها و رله‌های حفاظتی می‌شود. این تجهیزات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از سیستم‌های برقی در برابر جریان‌های اضافی، نوسانات برق و دیگر خطرات احتمالی محافظت کنند. یک برقکار باید با دقت بالا این تجهیزات را در محل مناسب نصب کرده و اطمینان حاصل کند که آن‌ها به درستی سیم‌کشی و به سیستم برقی متصل شده‌اند. نصب صحیح تجهیزات حفاظتی می‌تواند از بروز حوادثی مانند آتش‌سوزی یا خرابی دستگاه‌ها جلوگیری کند.
همچنین، لازم است که برقکاران توانایی بررسی و ارزیابی عملکرد تجهیزات حفاظتی را داشته باشند تا از کارکرد صحیح آن‌ها مطمئن شوند. در صورتی که این تجهیزات به درستی نصب و سیم‌کشی نشده باشند، ممکن است که عملکرد آن‌ها در مواقع ضروری با مشکل مواجه شود.
سیم‌کشی و نصب دستگاه‌های حفاظتی
برقکاران علاوه بر نصب تجهیزات حفاظتی، مسئول نصب و سیم‌کشی دستگاه‌های حفاظتی مانند سیستم‌های اعلام حریق، سیستم‌های کنترل دسترسی و سیستم‌های نظارت تصویری هستند. این دستگاه‌ها نقش مهمی در تأمین امنیت و حفاظت از ساختمان‌ها و تجهیزات دارند. نصب این دستگاه‌ها نیازمند دقت بالا و آشنایی با تکنولوژی‌های مختلف است. برقکاران باید مطمئن شوند که این دستگاه‌ها به درستی نصب شده و با سایر سیستم‌های حفاظتی و برقی ساختمان هماهنگ هستند. همچنین، سیم‌کشی صحیح این دستگاه‌ها برای اطمینان از کارکرد بدون نقص آن‌ها ضروری است.
برقکاران در نصب این دستگاه‌ها باید به اصول نصب و استاندارد‌های ایمنی مربوطه دقت کنند. به عنوان مثال، سیم‌کشی سیستم‌های اعلام حریق باید به گونه‌ای باشد که در صورت بروز حریق، سیستم به سرعت و بدون هیچ‌گونه خطا عمل کند. همچنین، یک برقکار باید توانایی عیب‌یابی و رفع مشکلات احتمالی در این دستگاه‌ها را داشته باشد تا در مواقع اضطراری، دستگاه‌های حفاظتی به درستی عمل کنند. نصب و سیم‌کشی صحیح دستگاه‌های حفاظتی نه‌تنها از اموال و تجهیزات محافظت می‌کند، بلکه می‌تواند جان افراد را نیز نجات دهد.
نصب مدار‌های الکتریکی
یکی از وظایف مهم در شغل تکنسین برق، نصب و سیم‌کشی مدار‌های الکتریکی است که جریان برق را در ساختمان‌ها و تجهیزات توزیع می‌کنند. این کار شامل نصب سیم‌ها، پریز‌ها و کلید‌ها و اتصال مدار‌ها به تابلو‌های توزیع برق است. برقکار باید اطمینان حاصل کند که تمامی اتصالات به درستی انجام شده و مدار‌ها به طور ایمن و کارآمد عمل می‌کنند. نصب صحیح مدار‌های الکتریکی نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از برق، مانند شوک الکتریکی و آتش‌سوزی دارد.
برقکاران در این فرآیند باید با انواع مختلف سیم‌ها و کابل‌ها آشنا باشند و بتوانند بر اساس نیاز پروژه، بهترین نوع سیم و کابل را انتخاب کند. همچنین، آن‌ها باید توانایی خواندن نقشه‌های الکتریکی و درک مدار‌های پیچیده را داشته باشند تا بتوانند به درستی مدار‌های مورد نیاز را طراحی و نصب کنند. نصب و سیم‌کشی مدار‌های الکتریکی، نیازمند دقت بالا و توجه به جزئیات است تا سیستم‌های برقی به بهترین شکل ممکن عمل کنند و ریسک خطرات احتمالی به حداقل برسد.
سیم‌کشی و نصب تابلو‌های توزیع برق
نصب و سیم‌کشی تابلو‌های توزیع برق از دیگر وظایف تخصصی افراد فعال در شغل تکنسین برق است که نقش مهمی در مدیریت و توزیع برق در ساختمان‌ها و صنایع دارد. تابلو‌های توزیع برق به عنوان مرکز کنترل سیستم‌های برقی عمل کرده و برق را به مدار‌های مختلف توزیع می‌کنند. برقکاران باید این تابلو‌ها را به گونه‌ای نصب و سیم‌کشی کنند که بتوانند برق را به طور ایمن و کارآمد در سراسر ساختمان یا تأسیسات صنعتی توزیع کنند. این فرآیند شامل اتصال صحیح فیوز‌ها، مدارشکن‌ها و سایر اجزای حفاظتی به تابلو‌های توزیع است.
یک برقکار در نصب تابلو‌های توزیع برق باید به دقت تمامی اتصالات را بررسی کرده و از مطابقت آن‌ها با نقشه‌های الکتریکی اطمینان حاصل کند. همچنین، لازم است که تابلو‌ها در محل‌های مناسب نصب شوند تا دسترسی به آن‌ها در صورت نیاز آسان باشد.
برقکاران باید از عملکرد صحیح تابلو‌های توزیع برق اطمینان حاصل کرده و در صورت بروز هرگونه مشکل، به سرعت اقدام به عیب‌یابی و تعمیر کنند. نصب صحیح تابلو‌های توزیع برق می‌تواند از بروز حوادث جدی و خسارات مالی جلوگیری کند و این امر نقش مهمی در حفظ ایمنی و بهره‌وری سیستم‌های برقی دارد.
نصب دوربین مدار بسته و سیستم‌های دزدگیری
سیم‌کشی و نصب سیستم‌های دزدگیری و دوربین‌های مدار بسته نیز یکی از وظایف مهم در شغل تکنسین برق است که به تأمین امنیت ساختمان‌ها و اماکن کمک می‌کند. این سیستم‌ها شامل حسگر‌ها، دوربین‌ها، دستگاه‌های ضبط و نمایشگر‌ها هستند که همگی نیاز به نصب دقیق و سیم‌کشی صحیح دارند.
برقکاران باید مطمئن شود که تمامی اجزای سیستم به درستی نصب شده و به شبکه برق و سیستم‌های مرکزی متصل شده‌اند. برقکار در نصب این سیستم‌ها، باید به محل نصب تجهیزات دقت کند تا پوشش حداکثری و کارآمدی را فراهم آورد.
بررسی سیستم‌های حفاظتی
بررسی و حفاظت از سیستم‌های حفاظتی یکی از وظایف مهم برقکاران است که به اطمینان از عملکرد صحیح این سیستم‌ها کمک می‌کند. بازبینی دوره‌ای تجهیزات حفاظتی، انجام تست‌های عملکردی و بررسی اتصالات و سیم‌کشی‌ها در شرح وظایف شغل تکنسین برق است. برقکاران باید اطمینان حاصل کنند که سیستم‌های حفاظتی مانند فیوز‌ها، مدارشکن‌ها و سیستم‌های اعلام خطر به درستی کار می‌کنند و در صورت بروز هرگونه اشکال، این تجهیزات را تعمیر و تنظیم کنند.
یک برقکار در این فرآیند باید با دقت به تمامی جزئیات توجه کرده و از عملکرد بهینه سیستم‌های حفاظتی اطمینان حاصل کند. بررسی نقاط ضعف احتمالی در سیم‌کشی‌ها، تست عملکرد حسگر‌ها و دستگاه‌های اعلام خطر و اطمینان از سلامت کلی سیستم در این شغل اهمیت زیادی دارد. در صورت نیاز به تعویض یا تعمیر تجهیزات، برقکار باید این کار را با استفاده از قطعات و تجهیزات مناسب انجام دهد تا امنیت سیستم به طور کامل حفظ شود.
برای مشاهده آگهی‌های استخدام تکنسین برق در بیمارستان کلیک کنید.
مهارت‌های مورد نیاز در شغل تکنسین برق
برای اینکه بتوانید به عنوان تکنسین برق استخدام شوید، باید مهارت‌های مختلفی را یاد بگیرید که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
توانایی کار با نقشه‌های فنی و نمودار‌های سیم‌کشی
یکی از مهارت‌های اساسی در شغل تکنسین برق، توانایی کار با نقشه‌های فنی و نمودار‌های سیم‌کشی است. این مهارت شامل توانایی خواندن، تفسیر و پیاده‌سازی طرح‌های الکتریکی است که برای نصب و تعمیر سیستم‌های برقی ضروری هستند. یک تکنسین برق باید بتواند این نقشه‌ها را به دقت بررسی کند و بر اساس آن‌ها، سیم‌کشی و اتصالات مورد نیاز را انجام دهد. همچنین، درک صحیح از این نقشه‌ها به برفکار کمک می‌کند تا مشکلات را سریع‌تر تشخیص داده و راه‌حل‌های مناسبی را ارائه دهد.
توانایی انجام کار‌های فنی
تکنسین برق باید توانایی بالایی در انجام کار‌های عملی و فنی داشته باشد که شامل استفاده از ابزار‌های مختلف جهت نصب، تعمیر و نگهداری تجهیزات برقی است. یک برقکار باید قادر باشد که با ابزار‌های تخصصی کار کند، اتصالات پیچیده را انجام دهد و مشکلات فنی را به طور مؤثر حل کند. داشتن مهارت در انجام کار‌های فنی به برقکاران این امکان را می‌دهد که وظایف خود را با کیفیت بالا و در کمترین زمان ممکن انجام دهند.
دقت و تمرکز هنگام کار
دقت و تمرکز در حین انجام وظایف در شغل تکنسین برق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یک برقکار باید با دقت فراوان به جزئیات توجه کند و مطمئن شود که تمامی اتصالات و سیم‌کشی‌ها به درستی انجام شده‌اند. علاوه بر این، کار به صورت سازمان‌یافته و رعایت استاندارد‌های ایمنی از جمله اصولی است که باید همیشه مورد توجه قرار گیرند. هرگونه اشتباه در برقکاری می‌تواند به مشکلات جدی، نظیر شوک الکتریکی یا آتش‌سوزی منجر شود، بنابراین تکنسین‌ها باید همواره با تمرکز بالا کار کنند.
داشتن مهارت ارتباطی مناسب
برخورداری از مهارت‌های ارتباطی مناسب در شغل تکنسین برق بسیار مهم است. زیرا یک برقکار باید بتواند به طور مؤثر با همکاران، مدیران و مشتریان ارتباط برقرار کند. این مهارت شامل توانایی توضیح مسائل فنی به زبانی ساده و قابل فهم، هماهنگی با اعضای تیم و درک نیاز‌های مشتریان است.
توان جسمانی
شغل تکنسین برق اغلب نیازمند توان بدنی و جسمانی بالایی است. ممکن است که یک برقکار در شرایط دشوار، مانند محیط‌های صنعتی یا فضای باز کار کند و باید توانایی جابه‌جایی ابزار‌ها و تجهیزات سنگین را داشته باشد. توان بدنی مناسب به تکنسین این امکان را می‌دهد که وظایف خود را به صورت مؤثر و بدون خستگی زیاد انجام دهد.
کار تیمی
توانایی کار گروهی، یکی دیگر از مهارت‌های مهم برای یک تکنسین برق است. بسیاری از پروژه‌های برقکاری به همکاری با سایر اعضای تیم، از جمله مهندسان، تکنسین‌ها و دیگر متخصصان نیاز دارند. تکنسین برق باید بتواند به خوبی در یک گروه کار کند، نظرات و اطلاعات خود را با دیگران به اشتراک بگذارد و در صورت لزوم از دانش و تجربه دیگران بهره ببرد. کار تیمی مؤثر منجر به اجرای موفق پروژه‌ها و کاهش اشتباهات می‌شود.
توانایی انجام کار در ارتفاع
توانایی انجام کار در ارتفاع نیز از جمله مهارت‌های مورد نیاز در شغل تکنسین برق است. انجام بسیاری از وظایف برقکاری ممکن است نیازمند کار روی نردبان‌ها، داربست‌ها یا برج‌های بلند باشد. تکنسین برق باید نه‌تنها از لحاظ جسمانی برای انجام چنین کار‌هایی آمادگی داشته باشد، بلکه با رعایت دقیق اصول ایمنی، بتواند وظایف خود را در ارتفاعات به طور ایمن و کارآمد انجام دهد. این مهارت به ویژه در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی بسیار حیاتی است.
لینک مرتبط: استخدام برقکار صنعتی
بررسی میزان درآمد شغل تکنسین برق در ایران و سایر کشور‌ها
تکنسین‌های برق نقش مهمی در حفظ و نگهداری سیستم‌های الکتریکی ایفا می‌کنند و به عنوان متخصصانی که با تعمیر و نصب تجهیزات برقی سر و کار دارند، می‌توانند در صنایع مختلفی مشغول به کار شوند. شغل تکنسین برق در بسیاری از کشور‌ها به دلیل پیچیدگی‌های فنی و نیاز به مهارت‌های تخصصی، از اهمیت بالایی برخوردار است. میزان درآمد تکنسین‌های برق به عواملی مانند سطح تجربه و تخصص، مهارت‌ها، نوع صنعت و محل کار بستگی دارد.
تکنسین‌های برق در سایر کشور‌ها مانند ایالات متحده می‌توانند درآمد قابل توجهی داشته باشند، به ویژه در ایالت‌هایی که تقاضای بالایی برای خدمات الکتریکی دارند. در کشور‌های اروپایی مانند آلمان و بریتانیا نیز تکنسین‌های برق می‌توانند با حقوق بالا مشغول به کار شوند. اگر قصد مهاجرت دارید، باید میزان حقوق شغل خود را در کشور مقصد بررسی کنید.
طبق گزارش حقوق و دستمزد سال 1403، متوسط درآمد تکنسین برق در شهر تهران با افزایش 30 درصدی نسبت به سال گذشته، به 16.9 میلیون تومان رسیده است. 10 درصد افراد فعال در این حوزه در تهران درآمد بیش از 27.6 میلیون تومان دارند.
در شهر‌های بزرگ مانند اصفهان، مشهد و…، تکنسین‌های برق می‌توانند متوسط درآمد 15 میلیون تومان را انتظار داشته باشند. میانگین حقوق برقکاران در این شهر‌ها نسبت به سال 1402، 30 درصد بیشتر شده است.
متوسط درآمد تکنسین‌های برق در شهر‌های کوچک، 15.4 میلیون تومان است. 80 درصد افراد فعال در این حوزه در شهر‌های کوچک بین 8.7 میلیون تومان تا 28.8 میلیون تومان در ماه درآمد دارند.
میانگین درآمد سالانه تکنسین الکترونیک در سایر کشور‌ها در سال 2024 به شرح زیر است:
- آمریکا: 60,040 دلار
- کانادا: 55,000 دلار کانادا
- استرالیا: 88,927 دلار استرالیا
- انگلیس: 32,100 پوند
- آلمان: 40,000 یورو
- امارات: 30,000 درهم
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی شرح وظایف، مهارت‌ها و درآمد شغل تکنسین برق پرداختیم. آینده این حرفه با توجه به پیشرفت‌های روزافزون فناوری و نیاز به سیستم‌های الکتریکی پیشرفته امیدوارکننده به نظر می‌رسد. تکنسین‌های برق با کسب مهارت‌های پیشرفته و آشنایی با تکنولوژی‌های نوین می‌توانند از این فرصت‌ها بهره‌مند شوند و در مسیر شغلی خود پیشرفت کنند.